مقالات مهمترین عناوین خبری در سال 1384


آپوفيس: سياركي كه زمين را تهديد مي كند

 اين سيارك كه عرض آن 390 متر است آپوفيس (Apophis) نام دارد و ممكن است طي 31 سال آينده به زمين برخورد كند. دانشمندان طراحي نقشه اي براي تغيير مسير اين سيارك را ضروري مي دانند.

 

اختر شناسان استدلال مي كنند اين اسم مناسب تهديدي است كه اكنون از فضاي خارج با سرعت خطرناكي به سوي زمين مي شتابد. دانشمندان پيشروي اين سيارك 390 متري كه سال گذشته كشف شد را تحت نظر دارند. اين سيارك بطور بالقوه در مسير برخورد به زمين است. اين دانشمندان از دولتها درخواست مي كنند كه بر روي يك استراتژي جهت مقابله با اين سيارك تصميم گيري كنند.  سازمان هوا و فضا آمريكا (ناسا) برآورد كرده كه برخورد آپوفيس كه احتمال دارد در سال 2036 اتفاق بيافتد انرژي را آزاد خواهد كرد كه 100.000 برابر انفجار اتمي در هيروشيما است. هزاران متر مربع بطور مستقيم از اين انفجار متاثر مي شوند ، اما تمام كره زمين تحت تاثير گرد و غباري كه به درون جو پرتاب مي شود قرار خواهد گرفت. دانشمندان همچنين اصرار دارند كه در واقع زمان كمي براي تصميم گيري باقيمانده است. طي جلسه متخصصين "اجسام نزديك به زمين" در لندن ، دانشمندان گفتند كه سالها طول خواهد كشيد تا فن آوري لازم براي منحرف كردن اين سيارك طراحي ، آزمايش و ايجاد شود. مونيكا گرادي ، متخصص شهابسنگها از دانشگاه آزاد گفت" موضوع" زمان" برخورد يك جسم به كره زمين است ، نه "اگر" يك جسم به كره زمين اصابت كند. بسياري از اجسام كوچك در زمان رسيدن به جو زمين متلاشي مي شوند و تاثيري ندارند. اما هر چند هزار سال يكبار يك جسم نزديك به كره زمين با بيش از يك كيلومتر پهنا به زمين برخورد مي كند. هر چند صد ميليون سال هم يك جسم نزديك به زمين كه اندازه آن بزرگتر از 6 كيلومتر است و مي تواند انقراض انبوه را بدنبال داشته باشد به كره ما برخورد مي كند.

 

در اسطوره هاي باستاني مصر ، آپوفيس روح پليدي و نابودي بود ؛ شيطاني كه مصمم بود تا جهان را در تاريكي ابدي فرو برد.

 

موعد برخورد يك جسم بزرگ تاخير داشته است".آپوفيس تا زمان كشف آن در ماه ژوئن سال گذشته بطور متناوب ردگيري مي شد. اما در ماه دسامبر شروع به ايجاد نگراني هاي جدي كرد. رصدهاي بيشتر از اين سيارك توسط اخترشناسان احتمال برخورد آن به زمين در سال 2029 را بيشتر مي كند. بنظر مي رسد كه 20 سال تا برخورد بالقوه زماني بسيار طولاني باشد. اما آندريا كاروسي در جلسه هفته گذشته بنياد Spaceguard گفت كه زمان تصميم گيري دولتها براي روشي جهت مقابله با آن همين حالا است تا به دانشمندان فرصت داده شود ماموريتي بازدارنده را مهيا كنند. اوج نگراني زماني بود كه آپوفيس رقم چهار از ده در مقياس تورينو (Torino) را به خود اختصاص داد. تورينو واحد و درجه تهديدي است كه يك جسم نزديك به زمين ايجاد مي كند. در اين مقياس رقم 10 بيانگر يك برخورد قطعي است كه مي تواند فاجعه اي جهاني را باعث شود. اين بالاترين رقم براي يك سيارك طي تاريخ مدون است و احتمال برخورد آن به زمين 1 در 37 بود. در نهايت ، در پايان سال گذشته احتمال برخورد در سال 2029 نفي شد. آلن فيتسي مانس (Alan Fitzsimmons) ، اختر شناس دانشگاه كوين بلفاست گفت" زمانيكه اين سيارك در تاريخ 13 آوريل سال 2029 از نزديكي ما عبور كند ، زمين آن را منحرف و مدارش را تغيير مي دهد. احتمال كمي وجود دارد كه اگر اين سيارك از ميان يك نقطه خاص (keyhole) در فضا بگذرد ، گرانش زمين شرايط را تغيير خواهد داد بگونه اي كه وقتي اين سيارك دوباره در حدود سال 2036 برمي گردد با كره زمين برخورد خواهد كرد. بر اساس آخرين اطلاعات ، شانس عبور آپوفيس از ميان اين نقطه (keyhole) 1 در 5.500 مي باشد. اين نقطه يك قسمت 600 متري از فضاست.

 

 براي چگونگي منحرف كردن سياركها كمبود ايده وجود ندارد. گروه ايده هاي پيشرفته (Advanced Concepts Team) در آژانس فضائي اروپا با طراحي برخي ماهواره ها و موشكها براي "هل دادن" سياركها به يك مدار ديگر پيشرو در اين ايده ها بوده است. همه فن آوريها - حتي ايده هائي با خطرات بالقوه مانند سفينه هائي با سوخت هسته اي- براي انحراف سياركها مورد بررسي و مطالعه قرار گرفتند. پروفسور فيتسي مانس گفت " مزيت پيش رانش هسته اي قدرت زياد آن است. اما نكته منفي اين است كه ما هنوز آن را تجربه نكرده و انجام نداديم. اما تعداد متعددي فضا پيما وجود دارند كه از فن آوري پيش رانش الكتريكي خورشيدي بهره مي برند و ما به خوبي اطمينان داريم كه اين فن آوري كارائي دارد."شيوه ارجح تر ساده ترين نيز مي باشد: يك فضا پيما به طرف سيارك پرتاب مي شود تا مسير آن را تغيير دهد. آژانس فضائي اروپا در نظر دارد كه اين ايده را با ماموريت دون كيشوت آزمايش كند. در اين ماموريت دو ماهواره به طرف يك سيارك فرستاده مي شوند. يكي از آنها (Hidalgo) با سرعت زياد به سيارك برخورد مي كند در حاليكه ديگري (Sancho) تغيير در مدار آن را اندازه گيري خواهد كرد. تصميم در خصوص طراحي واقعي اين كاوشگران در ماه هاي آينده گرفته خواهد شد و پرتاب آنها زماني در دهه آينده صورت مي گيرد. يك ايده ديگر كه بنظر مي رسد دانشمندان از آن حمايت نمي كنند استفاده از مواد منفجره است. پروفسور فيتسي مانس مي گويد" اگر انفجار بسيار نزديك به برخورد باشد ، آنگاه تكه هاي متعددي به زمين برخورد مي كنند كه دامنه آسيب را گسترش مي دهد.

 

 در ماه سپتامبر ، دانشمندان دانشگاه گلاسكو و Strathclyde شبيه سازي هاي رايانه اي را آغاز كردند تا عملي بودن تغيير مسير سياركها را مورد تحقيق قرار دهند. در بهار سال آينده نيز فرصتي ديگر براي رصد هاي راداري آپوفيس خواهد بود. اين رصد ها به اختر شناسان كمك مي كنند تا مدارهاي آينده احتمالي اين سيارك را بطور دقيقتر بررسي و محاسبه كنند. اگر دانشمندان طي رصد هاي بهار آينده نتوانند برخورد به زمين در سال 2036 را نفي كنند ، شانس بعدي براي رصدهاي بهتر تا سال 2013 ميسر نخواهد شد. ناسا استدلال مي كند كه تصميم نهائي در مورد چگونگي مقابله با آپوفيس مي بايد در اين مرحله از رصدها صورت بگيرد. پروفسور فيتسي مانس مي گويد" ممكن است تصميم در مورد اينكه آيا يك ماموريت تمام عيار براي جلوگيري از برخورد مي بايد ادامه پيدا كند يا خير در سال 2013 گرفته شود. اختر شناسان در سال 2029 مطمئن خواهند شد كه آيا آپوفيس تهديدي براي سال 2036 خواهد بود يا خير. اگر مشخص شود كه بدترين حالت حقيقت دارد و زمين براي آن آماده نباشد ، ديگر بسيار دير خواهد شد. يتس (Yates) يكي ديگر از دانشمندان مي گويد " اگر ما تا سال 2029 منتظر بمانيم ، بعيد است كه بتوانيم در سال 2036 در مورد آن اقدام كنيم."

  

  منبع : guardian.co.uk

  نويسنده  : فرشيد كريمي

 

در انتظار بازگشت کاوشگر Stardust

 آژانس فضايی آمريکا، ناسا، می گويد مطمئن است می تواند کپسول حاوی نمونه های جمع آوری شده ازيك دنباله دار را ماه آينده به سلامت به زمين بنشاند.

 

ماموريت موسوم به "استارداست" (Stardust) تقريبا دو سال قبل مواد غبارآلود دنباله دار "وايلد-2" را به دام انداخت و محموله ارزشمند خود را قرار است روز 15 ژانويه به زمين بازگرداند.کپسول حاوی نمونه ها با سرعتی که تاکنون برای اشيای مصنوع بشر سابقه نداشته وارد جو زمين خواهد شد و سپس برای فرودی نرم در صحرای يوتا تلاش خواهد کرد.دانشمندان و مهندسان ناسا معتقدند که سيستم چتر فرود قادر به انجام فرودی موفق خواهد بود.با اين حال آنها مشکلاتی که گريبانگير يک کاوشگر نمونه بردار ديگر به نام "جنسيس" (Genesis) شد را از ياد نخواهند برد. چترهای آن کاوشگر سال گذشته هنگام فرود باز نشد و به زمين سقوط کرد.اعضای تيم "استارداست" روز چهارشنبه به خبرنگاران گفتند مطمئن هستند که آن حادثه تکرار نخواهد شد، با اين حال خود را برای مقابله با هرگونه وضعيت اضطراری آماده کرده اند.اد هرست، مدير سيستم های استارداست، گفت: "ما از جنسيس درس های لازم را آموخته ايم و فرآيند نفس گير و وسيعی را برای بررسی بازگشت کپسول استارداست طی کرده ايم.""هميشه اين خطر جزئی وجود دارد که يک جای کار هنگام بازگشت ايراد پيدا کند، اما به عقيده ما احتمال آن در حال حاضر خيلی کم است."تام داکسبری، مدير پروژه استارداست، افزود: "کپسول بازگشت خيلی کوچک اما بسيار سخت و مقاوم است. در صورت باز نشدن چتر يا فرودی دشوار، مطمئن هستيم می توانيم اين ماموريت را با موفقيت تکميل کنيم."

 

 

 

مناظر حيرت انگيز

کاوشگر استارداست از يک سفر 8/4 ميليارد کيلومتری در اطراف منظومه شمسی که هفت سال طول کشيد به زمين بازمی گردد، سفری که نقطه اوج آن برخورد نزديک با دنباله دار "81 پی/وايلد 2" در روز جمعه دوم ژانويه 2004 بودکاوشگر در جريان عبور از کنار دنباله دار، بيش از 70 عکس از آن برداشت و انبوهی اطلاعات و داده ها را جمع آوری کرد که دانشمندان هنوز سرگرم مطالعه آنها هستند.

 

عکس های آن که در آن زمان بهترين تصاوير با نمای نزديک از هسته يک دنباله دار بود اطلاعات تازه زيادی را آشکار می کرد.آن تصاوير يک "کوه پرنده" آبله رو که گاز و غبار از آن فوران می کرد را نمايان می ساخت.

دان برانلی، محقق ارشد اين پروژه گفت: "وقتی کاوشگر به دنباله دار رسيد برای نخستين بار مشخصات باورنکردنی سطح آن مثل پرتگاه های تند، بلندی های لبه دار، قله های تيز و مشخصات زيادی ديگری را ديديم و عجيب اينکه قبلا در هيچ يک از اجرام منظومه شمسی شاهد چنين مشخصاتی نبوده ايم."استارداست از ميان گاز و غبار برآمده از اين جرم که همان دنباله آن است گذشت و ذرات آن را در ماده ای به نام "اروژل" (aerogel) به دام انداخت. چگالی اروژل بسيار کم است و 8/99 درصد آن از هوا تشکيل شده.آن نمونه ها در يک کپسول جاسازی شد و همين محفظه است که کاوشگر استارداست در پرواز از کنار زمين پرتاب خواهد کرد.

 

 

'کتابخانه' فضايی

اين کپسول 46 کيلوگرمی با سرعت 13 کيلومتر در ثانيه وارد اتمسفر خواهد شد و ردی روشن در آسمان شمال غربی آمريکا از خود به جا خواهد گذاشت.سپس چترهای فرود باز شده و محفظه را به آرامی در يک پايگاه نيروی هوايی در ايالت يوتا بر زمين خواهد نشاند.پژوهشگران انتظار دارند مطالعات آنها به روی نمونه هايی که در فاصله 389 ميليون کيلومتری زمين جمع آوری شده، به درک نحوه شکل گيری دنباله دارها و همچنين شناخت نخستين روزهای تاريخ منظومه شمسی کمک کند.داده های شيميايی و فيزيکی به دام افتاده در اين ذرات می تواند حاوی مواد تشکيل دهنده سيارات باشد و نحوه تشکيل کرات را روشن کند.

دکتر برانلی گفت: "ماموريت ما استارداست (غبار ستارگان) نام دارد چون به اعتقاد ما برخی از ذرات موجود در اين دنباله دار از خورشيد و سيارات قديمتی تر است، و در اطراف ساير ستارگان تشکيل شده است"."ما از اين دنباله دار به عنوان نوعی کتابخانه استفاده می کنيم. اين جرم آسمانی مصالح ساختمانی منظومه شمسی را به دام انداخته، آنها را دور از خورشيد در دمای پايين برای چهار و نيم ميليارد سال حفظ کرده و اکنون در فضا رها کرده است. ما آن مواد را دو سال و نيم قبل به تله انداختيم و ظرف دو هفته ديگر در يک صحرا فرود خواهند آمد."

 

 

  منبع : BBC news

 

 

استفاده از ليزر برای حذف مشکلات رصد از روی زمین

رصد خانه غول پيكر W.M. Keck در هاوائي با استفاده از ليزر يك ستاره مجازي درخشان در آسمان ايجاد مي كند تا اختر شناسان بتوانند اثر واپيچشي جو زمين را محاسبه و حذف كنند.

 

جو يكي از مشكلات بزرگي است كه رصد خانه هاي مستقر در زمين با آن مواجه هستند. جو زمين نور اجرام دوردست را واپيچش مي كند و همواره باعث كدر شدن آنها مي گردد. رصد خانه غول پيكر W.M. Keck در هاوائي با استفاده از ليزر يك ستاره مجازي درخشان در آسمان ايجاد مي كند تا اختر شناسان بتوانند اين واپيچش را محاسبه و حذف كنند. بدين ترتيب تصاويرو منظرهائي با وضوح خارق العاده از آسمان شب تهيه خواهند شد. تازه ترين هدف اين فن آوري كه اپتيكهاي سازگار " ستاره راهنمائي ليزري (Laser Guide Star)" نام دارد مركز كهكشان راه شيري است كه تصور مي شود يك سياهچاله بسيار حجيم است.

 

محققين دانشگاه سانفرانسيكو و لس آنجلس وهمكاران آنها با استفاده از اين ستاره مجازي اولين تصوير شفاف از مركز كهكشان راه شيري شامل ناحيه اطراف سياهچاله حجيم را تهيه كرده اند. آندريا گز پرفسور فيزيك و اختر شناسي دانشگاه سانفرانسيكو و لس آنجلس كه اين گروه را سرپرستي مي كند مي گويد" اكنون همه چيز بسيار واضح تر است. ما با استفاده از ليزر ديد تلسكوپ را بهتر كرديم. اين يك دست آورد خيره كننده است كه به ما كمك مي كند ماهيت و محيط سياهچاله را بهتر بشناسيم و فعاليت ما در حيطه اختر شناسي را متحول خواهد كرد.

 

وي مي گويد" ما سالها روشهائي را مورد مطالعه قرار داديم تا " واپيچشهاي جو زمين را شكست دهيم" و تصاويري با وضوح بالا تهيه كنيم. اكنون خوشحاليم كه اولين رصدها از مركز كهكشان خودمان را با استفاده از اوپتيكهاي سازگار "ستاره راهنماي ليزري" گزارش كنيم.گز و همكاران وي "تصاويري" از مركز كهكشان را با طول موجهاي مختلف گرفته اند كه هدف آن سياهچاله حجيمي است كه در فاصله 26.000 سال نوري زمين قرار دارد.  اين راهكار به آنها اجازه داد تا نور فروسرخ ناشي از مواد بسيار داغ كه درست خارج از "افق رويداد" سياهچاله هستند و به زودي به داخل كشيده مي شوند را مورد مطالعه قرار دهند.

 

 گز مي گويد" ما در حال يادگيري در مورد شرايط مواد در حال فروريزي و اينكه آيا اين مواد در رشد اين سياهچاله بسيار حجيم نقش دارند هستيم. نور فروسرخ بطور چشمگيري هفته به هفته و روز به روز و حتي طي يك ساعت در حال تغيير است."اين تحقيق با استفاده از تلسكوپ ده متري Keck II كه اولين تلسكوپ ده متري مجهز به ليزر است انجام شد. ستاره راهنماي ليزري به اختر شناسان اين توانائي را مي دهد تا " يك ستاره مصنوعي و درخشان " را دقيقا در ناحيه اي كه به آن نياز دارند ايجاد كنند. اين ستاره اثر واپيچشي جو را آشكار مي كند.گز مي گويد كه اين فن آوري جديد به پيشرفتهاي مهمي در زمينه مطالعه سيارات در منظومه خورشيدي ما و خارج از آن ، سياهچاله ها و چگونگي شكل گيري و تكامل كيهان منجر خواهد شد.

 

 

  منبع : Universtoday

  نويسنده  : فرشيد كريمي

 

ExoMars به سوي مريخ ميرود

كشورهاي عضو آژانس فضايي اروپا (اسا) در جلسه اخير اين آژانس در برلين در مورد بودجه ماموريت فضايي "اگزومارس" به توافق دست يافته‌اند.

 

اگزومارس (‪ (ExoMarsبراي يافتن نشانه‌ها و آثار حيات در گذشته و امروز سياره سرخ، به كاوش در سطح و حتي حفر آن خواهد پرداخت.به گزارش پايگاه اينترنتي "بي بي‌سي"اين ماموريت گامي كليدي در برنامه موسوم به "آرورا" (‪ (Auroraاست كه شامل اعزام فضاپيما و در نهايت فضانوردان به ماه و مريخ خواهد بود.براساس اين توافق، بريتانيا نقشي كليدي در ماموريت مريخ نورد بازي خواهد كرد.

 

دولت بريتانيا قرار است ‪ ۱۰۸ميليون يورو در آن سرمايه‌گذاري كند كه سهمي عمده را در ساخت اين كاوشگر روبوتيك به اين كشور واگذار خواهد كرد.برنامه آرورا در كوتاه مدت بر ماموريت‌هاي روبوتيك به مريخ تمركز مي مي كند،اگزومارس براي سال ‪ ۲۰۱۱و در پي آن يك ماموريت بين‌المللي براي نمونه برداري از مريخ و بازگرداندن آن به زمين.

 

وزراي علوم كشورهاي عضو آژانس اتمي اروپا در نشست اين هفته خود بودجه ‪ ۷۵۰ميليون يورويي ‪ 2011-2006برنامه آرورا را تصويب كردند.بخش اعظم بودجه صرف توسعه اگزومارس خواهد شد و باقي آن به تحقيقات مقدماتي در زمينه ماموريت‌هاي آينده مريخ و ساير كرات منظومه شمسي اختصاص مي‌يابد.توانايي حفر زمين براي اين مريخ نورد در اولويت خواهد بود.سهم بريتانيا در برنامه اگزومارس ‪ ۱۰۱ميليون يورو است و ‪ ۷ميليون يورو نيز به فعاليت‌هاي پژوهشي اختصاص مي‌دهد.

  

به اين ترتيب صنايع بريتانيايي سهمي عمده در پروژه خواهند داشت كه به آنها امكان خواهد داد تجربه و تخصص به دست آمده از ماموريت ناكام"بيگل ‪"۲ كه بر مريخ سقوط كرد را پيش ببرند.بيگل با هدف جستجو براي يافتن آثار حيات در سياره سرخ طراحي شده بود اما در روز كريسمس ‪ ۲۰۰۳پس از ورود به جو مريخ ناپديد شد. ديويد پاركر، مدير برنامه علوم فضايي در مركز فضايي ملي بريتانيا گفت اگزومارس بر ميراث بيگل ‪ ۲بنا خواهد شد.وي گفت: "اما اگزومارس تنها به كاوش در سطح اكتفا نخواهد كرد زيرا مجهز به يك مته حفاري و ساير تجهيزات است كه براي نخستين بار مي‌تواند زير سطح را معاينه كند و همين توانايي است كه اين ماموريت را از سايرين منفك مي‌كند."

دو كاوشكر آژانس فضايي آمريكا موسوم به اسپيريت و آپورچونيتي از نزديك به دو سال قبل سرگرم گشت و گزار و تحقيق در سطح سياره سرخ بوده اند. بريتانيا در مجموع بيش از ‪ ۳۷۴ميليون يورو به برنامه‌هاي علمي اسا مي پردازد كه ‪ ۱۸درصد كل بودجه علمي آژانس فضايي اروپاست. اين كشور همچنين ‪ ۲۰۵ميليون يورو در يك رشته ماموريت‌هاي ماهواره اي نظارت بر زمين سرمايه‌گذاري كرده است. نخستين ماهواره از اين نوع، موسوم به "كرايوست" (‪ (Cryosatكه وظيفه‌اش نظارت بر سطوح يخي زمين بود طي پرتابي در ماه اكتبر منهدم شد.منابع آشنا به گفتگوها مطمئن هستند كه كرايوست بازسازي خواهد شد اما تصميم نهايي در مورد آن تا فوريه اتخاذ نمي‌شود.

   منبع : Irana

 

کشف عناصر اساسي حيات در صفحه زاينده سياره ها

اختر شناسان براي نخستين بار برخي از تركيبات اساسي كه براي ايجاد مولكولهاي آلي ضروري مي باشند و همچنين پروتئين هاي موجود در DNA را در محل زايش سياره ها كشف كردند.

مولكولهاي اساسي حيات در سرتاسر كيهان پراكنده هستند. اين مولكولها در ابرهاي كهكشاني دوردست ، دنباله دارها و سياركهاي در حال عبور و سياره هاي منظومه خورشيدي ما جمع شده اند. اما دانشمندان هنوز نمي دانند اين مولكولها چگونه در ابتدا گرد هم آمده تا حيات را شكل دهند. اختر شناسان اكنون براي نخستين بار برخي از تركيبات اساسي كه براي ايجاد مولكولهاي آلي ضروري مي باشند و همچنين پروتئين هاي موجود در DNA را در نواحي دروني يك صفحه كه محل زايش سياره است كشف كردند. مارك كاسيس از رصد خانه W. M. Keck مي گويد" ما مولكولهاي آلي را در دنباله دارها و سياره هاي گازي غول آساي موجود در منظومه خورشيدي خودمان مشاهده مي كنيم اما منشا اين مواد شيميائي براي ما ناشناخته است. اكنون تلسكوپ فضائي اسپيتزر به ما اجازه مي دهد كه اين اجرام ستاره اي جوان را به شيوه اي نوين و آشكار كننده مورد مطالعه قرار دهيم و بدين ترتيب سر نخهاي مهيجي در مورد محل تولد حيات در كيهان در اختيار ما قرار مي دهد.

جرم جوان مورد نظر - IRS 46 - در كهكشان راه شيري و در فاصله حدود 375 سال نوري از زمين در صورت فلكي Ophiuchus واقع است. محققين دو تركيب آلي -استيلن و سيانيد هيدروژن- را در اين جرم رديابي كرده اند كه مقدار آنها حدودا ده هزار برابر بيشتر از مقدار يافت شده در گازهاي سرد بين ستاره اي است كه ستارها در آنجا متولد مي شوند. اين تركيبات معمولا در جو سياره هاي گازي بزرگ موجود در منظومه خورشيدي ما ، سطوح يخي دنباله دارها و همچنين جو بزرگترين قمر زحل - تايتان- يافت مي شوند. اين محققين همچنين دي اكسيد كربن را مشاهده كردند كه در جو زهره ، زمين و مريخ فراوان يافت مي شود. وجود صفحات مملو از گاز در اطراف ستاره هاي جوان موضوعي كاملا شناخته شده است. اما در مورد ساختار شيميائي آنها اطلاعات كمي موجود مي باشد. كشف استيلن و سيانيد هيدروژن در يكي از اين صفحات به اختر شناسان كمك خواهد كرد تا اين صفحات را بهتر بشناسند و درك بهتري از مناطقي كه ممكن است روزي منظومه هاي خورشيدي آينده در آنجا شكل بگيرند و حيات در آنها متولد شود را حاصل كنند.

 

جفري بليك از موسسه فناوري كاليفرنيا مي گويد" اگر شما سيانيد هيدروژن ، استيلن و آب را در يك لوله آزمايشگاهي قرار دهيد و براي آنها سطح مناسبي ايجاد كنيد كه بتوانند روي آن تجمع كرده و واكنش نشان دهند ، مقدار زيادي تركيبات آلي شامل آمينو اسيدها و باز پورين DNA بنام آدنين به دست خواهيد آورد. اكنون ، ما همين مولكولها را در ناحيه سياره اي يك ستاره كه صدها سال نوري از زمين فاصله دارد مشاهده مي كنيم."گاز و غبار اطراف يك ستاره جوان نور مرئي را متوقف مي كند ولي به طول موجهاي بلند تر مانند نور فرو سرخ اجازه عبور مي دهد. اختر شناسان با تجزيه نور به طول موجهاي تشكيل دهنده آن مي توانند اجزا سازنده اين گاز و غبار را مشخص كنند. اختر شناسان از اين شيوه براي مطالعه تركيبات مولكولي در صفحات سياره اي اوليه استفاده كردند. تلسكوپ اسپيتزر بيش از صد منبع را در پنج زايشگاه ستاره اي بررسي كرد. از ميان آنها فقط IRS 46 شواهد مشخص و شفافي مبني بر وجود تركيبات آلي در نواحي گرم نزديك به ستاره را نشان مي داد. در اين ناحيه گرن سياره ها زايش مي شوند. نتايج همچنين وجود يك جريان باد ستار هاي را نشان مي دهند كه منشا آن ناحيه داخلي صفحه اي است كه به دور IRS 46 مي چرخد. نهايتا ممكن است اين باد خرده هاي غبار موجود در صفحه را دور كند و شايد در چندي ميليون سال آينده وجود سياره هاي صخره اي شبيه زمين را آشكار نمايد.فرد لاهيوس مسئول ارشد اين تحقيق از رصد خانه Leiden هلند و موسسه پژوهشهاي فضائي مي گويد " احتمال دارد كه اين منظومه نوزاد شبيه منظومه خورشيدي ما در چند بيليون سال گذشته و قبل از آغاز حيات در زمين باشد."

  منبع : Usatoday

  نويسنده  : فرشيد كريمي

 

تپ اختر Geminga

تپ اختري كه با سرعت در حال سير در فضاست ردي شبيه دنباله دارها ايجاد مي كند.

 دانشمندان يك ويژگي جديد را در يكي از نزديكترين تپ اخترها به زمين كشف كردند. اين تپ اختر كه Geminga  نام دارد يك ستاره مرده كوچك و پرچگال است كه با سرعت 120 كيلومتر در ثانيه در فضا پيش مي رود و دنباله اي از الكترونهاي پر انرژي را پشت سر خود باقي مي گذارد. دنباله مذكور شبيه دنباله دارهاست. يك گروه كه توسط دكتر پاتريزيا كاراويو از موسسه ملي اختر فيزيك ايتاليا سرپرستي مي شود اين دنباله را با استفاده از رصدها و اطلاعات موجود در آرشيو رصد خانه پرتو ايكس چاندرا كشف كرد.

 

صدهاي مذكور بينش بي نظيري در مورد تركيبات و غلظت "اقيانوس" بين ستاره اي كه Geminga در ميان آن به پيش مي رود و همچنين ماهيت خود Geminga فراهم مي آورد.  Geminga كه فقط حدود 500 سال نوري از زمين دور است منظره اي تماشائي از يك تپ اختر در حال حركت را ايجاد مي كند. دكتر آندريا دي لوكا كه نويسنده ارشد اين مقاله در مجله اختر شناسي و اختر فيزيك است مي گويد" Geminga تنها تپ اختر منزوي شناخته شده براي ماست كه يك دنباله كوچك همانند دنباله دارها و يك ساختار دنباله اي بزرگتر را از خود بنمايش مي گذارد. اين برون افكند (دنباله) كه ناشي از سفر Geminga  در ميان فضاي ميان ستاره اي است اطلاعات بي نظيري را در مورد ماهيت تپ اختر ها فراهم مي كند.

 

 تپ اختر يك نوع ستاره نوتروني است كه به سرعت مي چرخد و پالسهاي مداومي از انرژي تابشي بهمراه خطوط ميدان مغناطيسي قوي را از خود منتشر مي كند كه شبيه حركت جاروئي شعاع نوري يك فانوس دريائي است. يك ستاره نوتروني بقاياي هسته يك ستاره منفجر شده است كه قبلا حداقل هشت بار حجيم تر از خورشيد بوده است.

 

اين ستاره هاي پرچگال كه فقط حدود 20 كيلومتر عرض دارند تقريبا حاوي جرمي معادل خورشيد هستند. ستاره هاي نوتروني چگال ترين مواد شناخته شده را در خود دارند. Geminga هم مانند بسياري از ستاره هاي نوتروني يك "لگد" از انفجار بوجود آورنده اش دريافت كرده و از آن زمان مانند يك گلوله توپ در فضا پرواز مي كند.

 

 

  منبع : Spaceflightnow

  نويسنده  : فرشيد كريمي

 

 

هابل جزئيات ماده تاريك را آشكار كرد

اخترشناسان در آمريكا و اروپا دريك كار بي نظيرموقعيت ماده تاريك نامرئي را نقشه برداري كردند.

 

تصاوير شبيه سازي كامپيوتري كه توسط    jeeMyungkook james     ازدانشگاه جان هاپكينز وهمكاري انستيتو علمي تلسكوپ فضايي در بالتيمور ، دانشگاه كاليفرنيا و انستيتو اخترشناسي ETH زوريخ تهيه شد انبوه ماده تاريك را كه بيش از دو خوشه كهكشاني را احاطه كرده بود نشان ميداد  نتايج حاصل وزن بيشتري را براي ماده تاريك نسبت به آنچه تئوري كه ماده مرئي و ماده تاريك را با همديگر محاسبه مي نمود در نظر مي گرفت.

 

 

تصوير  ماده تاريك در خوشه0152-1357CL با انتقال به قرمز بالا را نشان مي دهد.آناليز عدسي گرانشي كه توسط دوربين پيشرفته جهت نقشه برداري (asc)صورت گرفته است به صورت بي سابقه اي نشان داد هنگامي كه جهان تنها نصف عمر كنونيش را داشت توزيع ماده تاريك بسيار پيچيده تر از امروز بود (رنگ ارغواني ) كهكشانهاي زرد رنگ خوشه هاي مرئي هستند

  

  منبع : physicsweb

  نويسنده  : ماهنامه نجوم آموزش و پرورش ناحيه دو اهواز -قاسم رضايي راد.

 

کشف هاله هایی داغ و پر جرم در اطراف کهکشان ها

اخترشناسان در اطراف اکثر کهکشان های مارپیچی هاله هایی داغ و پر جرم یافتند.

 

اخترشناسان با استفاده از رصدخانه XMM-NEWTONمتعلق به سازمان فضایی اروپا ( اسا )، هاله هایی بسیار داغ و گازی را اطراف گروه بسیاری از کهکشان های مارپیچی همانند کهکشان راه شیری خودمان،یافتند.هاله هاي اطراف اين کهکشان اغلب در میان ستاره های انفجاری آن کهکشان شکل میگیرند و دیده میشوند. اما محل آن ها در میان متمرکز شده شکل گیری ستارگان است،با اینکه آنها در دمای بسیار بالا کشف شده اند اما در کهکشان هایی با ستارگان انفجاری نیستند،و دیده شدن آنها در اطراف کهکشان های مارپیچی راه هاي جدیدی را به سوی محاسباتی تازه تر باز میکند.

 

در ده سال اخیر گمان میرفت که چنین اجرامی وجود داشته باشند اما مانند روح ماهیتشان از ما پنهان بود تا امروز.برای مثال دانشمندان با استفاده از آنها می توانند مدل هایی از سیر تکاملی کهکشان را تائید کنند،به نحوه آرایش ستارگان در کهکشان پی ببرند یا با محاسبه ازریابی کنند که چه میزان ابرنواختر لازم است تا هاله ( حلقه نورانی) اطراف آن قابل مشاهده باشند.

 

برای اطلاعات بیشتر در مورد هاله ها و این اجرام به این لینک مراجعه شود:

  http://spaceflightnow.com/news/n0512/14halo

  

  منبع : Spaceflightnow

  نويسنده  : ايليا تيموري

 

برای نخستین بار هابل جرم نزديکترين کوتوله سفيد را اندازه گرفت

 برای نخستين بار جرم نزديک ترين "کوتوله سفيد" به زمين با کمک تلسکوپ فضايی هابل  با دقت اندازه گيری شد.

 

قطر اين ستاره موسوم به "Sirius B" تنها 12 هزار کيلومتر يعنی تقريبا اندازه زمين است اما جرم آن 98 درصد خورشيد است. مطالعه "Sirius B"  به دليل قرار گرفتن تحت الشعاع ستاره بی نهايت درخشان "Sirius شعراي يماني يا شباهنگ"  بسيار دشوار بوده است. اما دانشمندان اکنون به کمک تلسکوپ فضايی هابل موفق به مطالعه دقيق اين ستاره شده اند. تيم بين المللی منجمان از طيف نگار تصويربردار هابل برای تحليل نور"Sirius B"  استفاده کردند. منجمان با اندازه گيری ميزان اعوجاج نور ستاره در اثر ميدان شديد جاذبه اش، جرم آن را محاسبه می کنند. ميدان جاذبه "Sirius B"  تقريبا 350 هزار بار بزرگتر از ميدان جاذبه زمين است.

 

140 سال سردرگمي

 پروفسور مارتين بارستو از دانشگاه ليستر در بريتانيا که تيم محققان را سرپرستی کرد گفت آنها از اين دستاورد به وجد آمده اند.او گفت: "حسابی به هيجان آمده ايم، پس از 140 سال سردرگمي، بالاخره اطلاعاتی را که درباره اين ستاره لازم داشتيم به دست آورديم تا ببينيم آيا نظريه ما درباره کوتوله های سفيد صحيح است يا خير."

 

"Sirius B"  ابتدا در سال 1862 کشف شد. اما مطالعه دقيق آن به علت تابندگی شديد شعراي يماني، که درخشان ترين ستاره آسمان شب است، دشوار بود. پروفسور بارستو گفت: "تنها با هابل بود که بالاخره توانستيم رصدهای لازم که به نور شعراي يماني آلوده نباشد را انجام دهيم تا بتوانيم تغيير در طول موج آن را اندازه بگيريم." تعيين جرم کوتوله های سفيد برای درک تکامل ستارگانی مانند خورشيد اهميت دارد. خورشيد نيز در حدود پنج هزار ميليون سال ديگر به يک کوتوله سفيد بدل خواهد شد. کوتوله های سفيد ستارگانی هستند که سوخت آنها برای انجام فوسيون تمام شده و ديگر نمی سوزند. اين ستاره ها که ديگر قادر به توليد حرارت و فشار بيرونی نيستند، زير بار سنگين ميدان جاذبه خود فرومی ريزند اما تا زمانی که مواد درونی آنها سرد نشده است به تابش ادامه می دهند.

 

 

  منبع : BBC news

  نويسنده  : محمد رحيمي

 

كشف سومين انفجار پرتو گاما

 يك گروه بين المللي از اخترشناسان كشف سومين انفجار پرتو گاما كه با يك كهكشان بيضوي نزديك مرتبط است را گزارش كرده اند.

 

شكل گيري ستاره ها در چنين كهكشانهائي از سطح پائيني برخوردار مي باشد و ردگيري دومين فوران طولاني مدت بيانگر آن است كه به احتمال زياد اين انفجار پرتو گاما آخرين فرياد يك ستاره نوتروني است كه توسط يك سياهچاله بلعيده مي شود.

 انفجارهاي پرتو گاما كه قدرتمندترين انفجارهاي شناخته شده در كيهان هستند به دو شكل يافت مي شوند: كوتاه و بلند. طي چند سال گذشته گروه هاي بين المللي نشان دادند كه انفجارات پرتو گاما از نوع بلند مربوط به انفجار نهائي ستاره هاي حجيم هستند.

 

رصدهائي كه به تازگي توسط گروه هاي مختلف در مورد پس تابشهاي دو انفجار پرتو گاما كوتاه صورت گرفته شواهد نهائي را فراهم مي آورند مبني بر اينكه اين رده از اجرام به احتمال زياد از برخورد اجسام فشرده ، ستاره هاي نوتروني يا سياهچاله ها منشا مي گيرند.

 

اين رصد ها تائيد مي كنند كه منشا و در نتيجه مكانيسم انفجارات پرتو گاما كوتاه و بلند بطور قابل ملاحظه اي با هم تفاوت دارند. اكنون محتمل ترين سناريو براي انفجارات پرتو گاما ادغام دو جرم فشرده است.

 

سرجيو كامپانا كه همكار نويسنده اين گزارش است مي گويد" اين رصدها همچنين نشان مي دهند كه انرژي آزاد شده توسط اين انفجار كوتاه بين 100 و 1000 بار كمتر از انفجارات پرتو گاما بلند معمول است. يك فوران كم انرژي تر ديگر  200  الي 300 ثانيه بعد از اين انفجار رخ داد. بعيد است كه اين انفجار ناشي از ادغام دو ستاره نوتروني باشد. بنابراين ما به اين نتيجه رسيديم كه سناريوي احتمالي براي منشا اين انفجار برخورد يك ستاره نوتروني با يك سياهچاله است.         

 

 

  منبع : Sciencedaily.com

  نويسنده  : فرشيد كريمي

 

هايابوسا سه سال دیگر به زمین باز میگردد

آژانس اكتشافات فضایی ژاپن (جاكسا) که قرار بود فضاپیمای هايابوسا را در بهار سال 2007 به زمین برگرداند ، تصمیم گرفت این کار را تا سه سال دیگر به تعویق بیندازد .

 

 آژانس اكتشافات فضایی ژاپن (جاكسا) اعلام كرد: بازگرداندن كاوشگر فضايي بدون سرنشين "هايابوسا" به‌زمين را سه‌سال به تعويق مي‌اندازد.هايابوسا پس از تلاش نا موفق  براي نمونه‌برداري از سيارك ايتوكاوا در اوايل آبان ماه، قرار بود، اواخر بهار سال ‪ ۲۰۰۷ميلادي به زمين بازگردانده  شود. هایابو سا قرار بود كاوشگر Minerva را به سطح ایتوکاوا بفرستدوپس از نمونه برداری از این سیارک به زمین بازگردد اما  Minerva  بعد از جدا شدن از فضاپيماي حامل خود در فضا گم شد. ( كاوشگري كه در فضا گم شد)  به‌گفته جاكسااز روز جمعه گذشته ارتباط مخابراتي با "هايابوسا" نيز دچار اختلال شده و اين سازمان در تلاش براي رفع اين اشكال است. جاكسا با توجه به اينكه كار تعمير اين كاوشگر فضايي نياز به زمان زيادي دارد، برنامه بازگرداندن آن به زمين را سه سال تعويق انداخته است. براي اينكه بازگراندان هايابوسا به زمين طبق برنامه قبلي انجام شود، بايد در ماه جاري اين كاوشگر بر روي مدار بازگشت قرار مي‌گرفت. جاكسا پيش بيني كرده است، اگر اشكال فني اين كاوشگر تا اوايل سال ‪۲۰۰۷ ميلادي برطرف شود، اين امكان وجود دارد، که حتی هايابوسا در سال ‪ ۲۰۱۰ميلادي به زمين بازگردانده شود.اگراين كاوشگر موفق به نمونه‌برداري و انتقال به كپسول ويژه به زمین مي‌شد براي نخستين بار بود كه از يك سيارك نمونه‌برداري صورت مي‌گرفت.ضمن اینکه براي اولين بار يك سفينه فضايي ژاپني موفق به فرود بر روي يك جرم سماوي مي‌شد.اما این ماموریت با شکست روبرو شد.اما ،باز هم دانشمندان امید وارند  كه فضاپيماي هايابوسا پس از تمرينهايي كه به طور خودكار انجام مي دهد، موقعيت خودش را طوري تنظيم كند كه بتواند در نزديكي خرده سيارك قرار بگيرد و تا پايان ماموريت خود، يعني 25 نوامبر، نمونه بر داريهاي كوچكي از اين سيارك  انجام دهد. بعد از انجام ماموريت، فضاپيما موتور خود را كه با سوخت يوني كار مي كند آتش كرده وراهي زمين خواهد شد.

 

 

  منبع : Universtoday.com

  نويسنده  : محسن بختيار

 
صفحه 5 از 20