شاخه علوم سیاره‌ای جامعه نجوم آمریکا برندگان امسال جوایز خود را اعلام کرد. این جایزه‌ها رسما در مهرماه امسال همزمان با سی‌وهشتمین گردهمایی سالیانه شاخه علوم سیاره‌ای به برندگان اهدا خواهد شد.
دال کرویک‌شنک از مرکز تحقیقات امس در ناسا برنده جایزه جرارد کویی‌پر شده‌است که از برترین فعالیت‌ها در عرصه علوم سیاره‌ای قدردانی می‌کند. بنابر اطلاعیه شاخه علوم سیاره‌ای، وی این جایزه را به‌دلیل کارهای پیشگامانه خود در کاربردهای طیف‌نگاری فروسرخ برای بررسی اجرام منظومه شمسی، تدوین مهارت‌های آزمایشگاهی برای تفسیر داده‌های رصدی ، و طراحی و ساخت ابزارهایی که سوار بر ماهواره‌ها و فضاپیماها اطلاعات مهمی را دیگر اجرام منظومه شمسی به زمین ارسال کرده‌‌اند؛ دریافت کرده‌است.
جایزه هارولد مازورسکی که برترین خدمات در زمینه علوم و تحقیقات سیاره‌ای را معرفی می‌کند، به گنتری لی از آزمایشگاه پیشرانش‌جت‌ناسا (JPL) اهدا شده‌است. وی یکی از طراحان اصلی مهندسی سیستم‌های بسیار پیچیده و متنوع ماموریت‌های روباتیک سیاره‌ای شامل مریخ‌نوردها، برخورد ژرف، کاسینی، استارداست و جنسیس است. وی در حال حاضر، دانش و تجربیات ذی‌قیمت خود را به گروهی از مهندسان جوان و تازه‌کار آموزش می‌دهد.
تریستان گویلات جایزه هارولد اوری را دریافت خواهدکرد که ویژه برترین تحقیقات سیاره‌ای از سوی اخترشناسان جوان است. وی که در رصدخانه لا کوت دِ آزور فعالیت می‌کند، نقشی اساسی در بررسی ساختار داخلی غول‌های گازی بزرگ، فرآیند تشکیل این سیارات و فرآیندهای جوی آنان در شرایط مختلف دارد. او موفق شده‌است مدل‌های دقیقی از ساختار داخلی سیارات مشتری و زحل ارایه دهد.
نشان کارل ساگان را که به برترین تاثیر علمی یک دانشمند سیاره‌شناس فعال بر افکار عمومی تعلق می‌گیرد، دیوید گرینسپون از موزه علم‌وطبیعت دنور نصیب خود کرده است. او با تلاش‌های موفقیت‌آمیز خود توانسته‌است تفکر عموم مردم را در مورد سیارات و جایگاه انسان در منظومه شمسی و جهان وحشی (!) ارتقا دهد. او در کتاب‌هایش با عنوان سیاره تنها و اسرار زهره آشکار شد، تحقیقات علمی بشر را با دقت بسیار بالایی شرح داده و مردم را با علوم سیاره‌ای آشنا کرده است.
کویی‌پر، مازورسکی، اوری و ساگان از برترین سیاره‌شناسان قرن بیستم محسوب می‌شوند.جرارد کویی‌پر (1905 - 1973)، اخترشناس آلمانی آمریکایی، کارهای بزرگی چون کشف قمرهای میراندا (اورانوس) و نرید (نپتون) ، کشف وجود متان در جو اورانوس، نپتون، کشف متان در تایتان و پیشنهاد وجود جو برای این قمر انجام داد. مهمترین فعالیت علمی وی شاید پیش‌بینی وجود کمربند کویی‌پر است که آن را منشا دنباله‌دارهای کوتاه‌مدت می‌دانست.
هارولد مازورسکی (1922- 1990)، اخترشناس و زمین‌شناس آمریکایی، مسوولیت تحقیقات سیاره‌ای و سطح ماه را در ناسا برعهده داشت. علاقه او یافتن فرودگاه‌های ارزشمند در سیارات و اقمار بر اساس بررسی‌های علمی بود. برنامه‌های آپولو و وایکینگ نمونه‌هایی از تلاش‌های او در این زمینه است. گودالی در مریخ و هم‌چنین سیارک 2685 به‌نام او نام‌گذاری شده‌اند.
هارولد کلایتون اوری (1893 - 1981)، شیمیدان آمریکایی، منشا جو زمین را از دیدگاه شیمیایی بررسی کرد و نشان داد یکپارچگی جو زمین در دمای حدود صفر درجه سانتی‌گراد روی داده‌است. او نتیجه گرفت ترکیبات اولیه جو زمین بخارآب، متان، آمونیاک و هیدروژن بوده‌است. وی به همراه شاگردش، استنلی میلر، آزمایشی را انجام داد که بعدها به آزمایش اوری- میلر مشهور شد. در این آزمایش، ترکیبات اولیه جو زمین در معرض تخلیه الکتریکی قرار می‌گیرد و شرایط جو اولیه زمین شبیه‌سازی می‌شود. نتیجه این آزمایش، تولید برخی ترکیبات آلی از جمله اسیدهای آمینه است که برای تشکیل حیات بسیار مهم است.
کارل ساگان (1934 - 1996)، اخترشناس آمریکایی، برای بسیاری از منجمان آماتور جهان چهره شناخته‌شده‌ای است. او در دهه 1960 نشان داد پدیده گلخانه‌ای، نقش اول فرآیندهای جو سیاره زهره را برعهده دارد و بر این اساس، دمای سطح این سیاره را 500 تا 800 درجه سانتی‌گراد تعیین کرد. او آزمایش اوری- میلر را دوباره تکرار کرد و به نتایجی دقیق‌تر از آن‌ها دست پیدا کرد. وی کتاب‌های بسیاری نوشته و در برنامه‌های تلویزیونی فراوانی شرکت کرده است. مجموعه کاسموس وی که با همکاری بی‌بی‌سی تهیه شد، یکی از پر بیننده‌ترین برنامه‌های علمی جهان لقب گرفته‌است.
منبع : پایگاه خبری جامعه نجوم ایالات متحده آمریکا
نويسنده : ذوالفقار دانشی