آنچه که گذشت مهمترین عناوین خبری در سال 1385 یافتن یک سیستم ستاره ای شگفت انگیز


یافتن یک سیستم ستاره ای شگفت انگیز

 اختر شناسان با استفاده از تلسکوپ غول پیکر ای.اس.او موفق به یافتن سیستم ستاره ای شگفت انگیزی شده اند.در این سیستم دوتایی، ستاره کوتوله سفید با دمای بالا و اندازه ای اندکی کمتر از نصف خورشید به همراه یک کوتوله قهوه ای که پنجاه پنج بار از سیاره مشتری پر جرم تر است ،به دو یکدیگر در گردشند.

 

پیر مکستید که مسئولیت تهیه و ثبت گزارش  این تحقیقات را  در مجله نیچر را بر عهده دارد در این باره می افزاید:این گونه سیستم ها مراحل بسیار آشفته ای را سپری نموده اند.وجود چنین پدیده ای در واقع نشان دهنده این است که این کوتوله قهوه ای بدون هیچ گونه تغییری توسط یک ستاره غول سرخ بلعیده شده است و در طی وا پاشی لایه های بیرونی ستاره غول آز ان خارج شده است.

 این دو ستاره در فاصله ای برابر 3/2 شعاع خورشید ( اندکی کمتر از فاصله زمین تا خورشید) از یکدیگر قرار دارند و هر دو ساعت یک بار به دور هم می گردند.نکته قابل توجه سرعت گردش بسیار زیاد ستاره کوتوله قهوه ای است که با سرعتی در حدود 800 هزار کیلو متر در ساعت به دور خود می گردد!

 

پیش از این نیز این دو ستاره چندان هم به یکدیگر نزدیک نبوده اند. زمانی که ستاره خورشید مانند( که هم اکنون به یک کوتوله سفید تبدیل شده است)،در طی مراحل پایانی عمر خود به یک غول سرخ تبدیل شده بود ،فاصله خود را تا کوتوله قهوه ای، بسیار کاهش داده است.در آن هنگام غول سرخ به یکباره همدم خود را بلعیده است.سرانجام پس از این که غول سرخ لایه های بیرونی خود را در فضا پراکنده ساخت یک سیستم دوتایی که از یک کوتوله سفید و یک کوتوله قهوه ای تشکیل شده است را از خود به جای گذاشت.

 

مکستید می افزاید :یکی از مهمترین موضوعاتی که ذهن ما را به خود مشغول کرده،این است که آیا ستاره همدم در گذشته فقط بیست برابر سیاره مشتری جرم داشته و در طی گذر از مراحل مختلف تبخیر شده است

 بر طبق نظریه نسبیت عام آلبرت انیشتین، مدار گردش این دو جرم به دور  یکدیگر با گذشت زمان کاهش خواهد یافت،به عبارت دیگر ستاره کوتوله قهوه ای هیچگاه توان گریختن از این سیستم را نخواهد داشت.

 

رالف نپیواتزکی از دانشگاه هرت فوردشیر انگلستان در این باره می گوید: 1.4 میلیارد سال دیگر مدت زمان گردش این دو جرم به دور یکدیگر به یک ساعت کاهش خواهد یافت،در آن هنگام کوتوله سفید همچون یک مکنده بسیار عظیم عمل کرده و ستاره کوتوله قهوه ای ،یگانه همدم خود را خواهد بلعید.

 این کوتوله قهوه ای با نام  دبلیو.دی 349- 0137 برای نخستین بار توسط طیف نگار یو.وی.ای.اس کشف شد.دانشمندان با استفاده از طیف نگار تلسکوپ ای.اس.او در ایالت لوئزیانا، 20 طیف از این ستاره را ثبت کردند و بر اساس داده های این طیف نگار توانستند جرم کوتوله قهوه ای و زمان گردش آن را محاسبه نمایند.

 

کوتوله های قهوه ای ستارگانی خاموش هستند که می توانند تا 75 برابر سیاره مشتری جرم داشته باشند.در این گونه اجرام به دلیل نا پایداری، همجوشی هسته ای صورت نمی پذیرد.

ستارگان کوتوله سفید ،اجرامی بسیار  داغ و چگال هستند و اندازه ای برابر زمین  دارند.کوتوله های سفید در طول زندگی انرژی خود را از تبدیل هیدروژن به هلیوم تامین می کنند.زمانی که سوخت هیدروژنی در این ستارگان به پایان می رسد تغییرات بسیاری زیادی در آن ها به وجود می آید که در نهایت منجر به مرگ ستاره می شود.در آن هنگام ستاره شروع به بزرگ شدن می نماید و به یک غول سرخ تبدیل می شود.پس از مدتی لایه های بیرونی خود را به اطراف پراکنده می کند و تبدیل به یک سحابی سیاره نما می شود.سرانجام پس از این که سحابی نیز در فضای میان ستاره ای پخش می شود ،یک کوتوله سفید بو جود می آید.خورشید ما نیز در طی چند میلیارد سال آینده چنین مراحلی را طی می کند و تبدیل به یک کوتوله سفید خواهد شد.

 

  منبع : ESO news Release

  نويسنده  : اسماعیل مروجی