سایت نجوم ایران ( مرکز اطلاع رسانی اخبار رسمی نجومی، ستاره شناسی، هوافضا، آسمان شب و اخترفیزیک ایران و جهان) ؛

این ماهواره که در طول موج فرو سرخ به بررسی آسمان می پردازد با ارزشی برابر سیصد میلیون دلار در سال 2009 میلادی به مدار زمین پرتاب خواهد شد.

سازمان فضایی ناسا به تازگی با آغاز پروژه ساخت ماهواره " کاوشگر نقشه بردار فرو سرخ میدان دید باز " یا همان ماهواره "  Wise" موافقت نموده است.این ماهواره تمامی آسمان را در طول موج فرو سرخ مورد بررسی قرار خواهد داد. متخصصین سازمان فضایی ناسا هم اکنون مشغول طراحی و ساخت تلسکوپی هستند که به جستجوی اجرام ستاره مانند در نزدیکی ما و همچنین کهکشان های درخشان دور دست خواهد پرداخت.

دکتر ادوارد رایت کارشناس اصلی پروژه از دانشگاه ایالتی کالیفرنیا در این باره می گوید:بررسی آسمان در طیف فرو سرخ همیشه ما را با پدیده هایی غیر منتظره مواجه می نماید.

مراحل اولیه ساخت این ماهواره بیش از 8 سال به طول انجامیده و پیش بینی می شود برای تکمیل آن به 300 میلیون دلار بودجه نیاز باشد.بر طبق برنامه ریزی ها ، ماهواره Wise در سال 2009 میلادی به فضا پرتاب خواهد شد و پس از قرار گیری در مدار ویژه خود به دور زمین، در طی هفت ماه ماموریت به جمع آوری داده های گوناگون خواهد پرداخت.

گستردگی این ماموریت به دان حد است که می توان تمامی اجرام کاتالوگ های مختلف را بررسی نمود.مانند کوتوله های قهوه ای و یا ستارگان کم سویی دیگری که از ستاره پروکسیما قنطروس هم به زمین نزدیک ترند.کوتوله های قهوه ای گوی های داغی هستند که برای سوزاندن هیدروژن جرم کافی ندارند.همچنین به علت فقدان گرمای کافی ،در مرکز آنها هم جوشی هسته ای هم صورت نمی گیرد. دمای سطحی یک کوتوله قهوه ای فقط چند هزار درجه است که آن هم با گذشت زمان کاهش می یابد و به دمای سیاره نزدیک می شود. در نهایت درخشندگی بسیار اندک، آشکار سازی آنها را  بسیار دشوار می کند.اما از آنجا که کوتوله های قهوه ای به خاطر گرمای شان در طیف فرو سرخ به تابش می پردازند ، تلسکوپ Wise قادر به مشاهده آنها خواهد بود.

دکتر پیتر آیزن هارد متخصص پروژه Wise از آزمایشگاه موتور های پیشران ناسا در این باره می افزاید:تعداد زیادی ستاره کوتوله قهوه ای(حتی بیشتر از ستارگان) در اطراف ما وجود دارد ، اما به دلیل کم سو بود نشان، تا کنون موفق به یافتن شمار کمی از آنها شده ایم .

 رایت و آیزن هارد به تازگی به همراه جمعی دیگر از محققان با استفاده از تلسکوپ فرو سرخ اسپیتزر سازمان فضایی ناسا موفق به شناسایی ستارگان کوتوله قهوه ای شدند. یافته های اخیر تلسکوپ اسپیتزر حاکی از آن است که تعدادی از سیارات فرا خورشیدی به دور ستارگان کوتوله قهوه ای در گردشند. Wiseبا ویژگی های منحصر به فرد خود ، دانش ما را نسبت به این اجرام افزایش خواهد داد.به طوری که می توانیم به در راستای کاوش برای سیارات فرا خورشیدی ،به جستجوی نزدیک ترین کوتوله های قهوه ای به زمین بپردازیم.

علاوه بر این Wise قابلیت جستجوی درخشان ترین کهکشان ها را نیز دارا می باشد.برخی از این کهکشان ها چنان دورند که 11.5 میلیارد سال نوری طول کشیده تا نور شان به زمین برسد.کهکشان های  دور و یا کهکشان هایی که در آغاز پیدایش کیهان شکل گرفته اند، بسیار درخشان تر از راه شیری هستند.اما به عقیده دانشمندان ذرات غباری که این کهکشان ها را فرا گرفته اند مانع از تابش نور فرابنفش و یا مرئی می شود.با این وجود کهکشان های مذکور به یاری وجود همان ذرات در طیف فرو رخ بسیار درخشانند،اما از آنجا که تعدادشان اندک است ، پروسه یافتن آنها نیز مشکل خواهد بود.در این بین بار دیگر تلسکوپ Wise برتری خود را نسبت به سایر ابزار های اپتیکی در جستجوی دقیق آسمان برای یافتن این گونه از کهکشان ها نشان خواهد داد.

دکتر آیزن هارد در پایان خاطر نشان کرد : جستجوی چنین کهکشان های وقتی نمی دانید کجا را باید بگردید،بسیار مشکل است.به همین منظور ما ناچاریم تمام آسمان را بررسی نماییم.

 ابزار های آشکار ساز این ماهواره پانصد برابر از نمونه نقشه بردار قبلی به نام "ماهواره ستاره شناسی فرو سرخ "(پروژه مشترک ناسا و اروپا) که در سال 1983 به مدار زمین پرتاب شد، حساس تر اند.

هم اکنون آزمایشگاه موتور های پیشران ناسا مدیریت پروژه ماهواره " کاوشگر نقشه بردار فرو سرخ میدان دید باز " را برعهده دارد و ابزار فرو سرخ و مدار گرد  این ماهواره نیز به ترتیب توسط آزمایشگاه دینامیک فضایی و موسسه هوا فضا و فناوری بال طراحی و ساخته خواهد شد.پس از تکمیل پروژه هدایت ماموریت بر عهده آزمایشگاه موتور های پیشران ناسا خواهد بود.از دیگر موسساتی که در اجرای این ماموریت نقش دارند می توان به مرکز پرواز های فضایی گادارد ناسا ،مر کز آنالیز و پردازش تصاویر فرو سرخ در موسسه فناوری کالیفرنیا ،  آزمایشگاه علوم فضایی برکلی و  مرکز آموزش علوم دانشگاه کالیفرنیا  اشاره کرد.

 برای دستیابی به اطلاعات بیشتر پیرامون ماهواره Wise به آدرس های زیر مراجعه نمایید

 http://wise.ssl.berkeley.edu/

 http://www.nasa.gov/home

  منبع : nasa/JPL news Release

  نويسنده  : اسماعیل مروجی