آنچه که گذشت مهمترین عناوین خبری در سال 1385 تعیین طول عمر و شناخت روند تحول ماده سیاه راه شیری


تعیین طول عمر و شناخت روند تحول ماده سیاه راه شیری

محققان دانشگاه كاليفرنيا با استفاده از ابر كامپيوتر ناسا و با انجام عمليات شبيه سازي موفق به تعیین طول عمر و شناخت روند تحول ماده سیاهی که همچون هاله ای گرداگرد كهكشان راه شيري را فرا گرفته است, شدند.

  

محققان دانشگاه كاليفرنيا با استفاده از ابر كامپيوتر ناسا و با انجام عمليات شبيه سازي موفق به تعیین  طول عمر و شناخت روند تحول ماده سیاهی که همچون هاله ای گرداگرد كهكشان راه شيري را فرا گرفته است, شدند. نتايج حاصله توسط این محققان لايه هاي دروني ماده سیاه را با جزيياتي بی نظیر به معرض نمایش می گذارد که این زمینه ساز مناسبی برای آگاهی از تاریخ تحول کهکشان را ه شیری محسوب می شود.

  بايد دانست هر  كهكشاني در هاله ا ي از ماده ای اسرار آمیز به نام ماده سیاه پوشانده شده است که  وجود آن  تنها به طور غير مستقيم و از طریق مشاهده تاثيرات گرانشی آن تشخيص داده مي شود و بسیار  بسيار بزرگتر و كروي تر از كهكشان درخشانی است که در دل خود جای داده است. مطالعات جدید بر اساس داده های شبيه سازي كامپيوتری اطلاعات بسیار ارزشمند تری نسبت به دانسته های پیشین ما در اختیارمان  قرار می دهد.این اطلاعات  حاکی از آن است که  ماده سياه به طرز شگفت آوری پر جرم و پرچگال است و ساختا رچگالي  آن به گونه است  که درلایه های درونی تر  چگالی آن افزون تر مي باشد .

 

 ما تا كنون  10000 لایه کروی مانند از ماده سیاه  گرد کهکشان راه شیری  کشف كرده ايم  که برخی از آنها خود  لایه های درونی تري را در بر مي گيرند. البته این کشف از دیدگاه تئوریکی كاملا پیش بینی شده بود , اما این براي اولین بار است  که در یک شبیه سازی كامپيوتري با کمک ریاضیات نمایش داده می شود.

 البته مشاهدات صورت گرفته توضيح پديده " مشكل قمر هاي گم شده " را مشكل تر مي سازد. اين مشكل به اين صورت است كه آن دسته از توده هاي مواد غير سياه كه در داخل و اطراف كهكشان را ه شيري ما- به شكل كهكشانهاي كوتوله اقماري وجود دارند – با مواد سياهي كه در شبيه سازي ديده شده است متفاوت هستند. اختر شناسان تا كنون موفق به كشف 15 كهكشان كوتوله شده اند كه با مقایسه با 120 هاله ماده تاریک بسيار بزرگي كه كهكشان را ه شيري ما را در برگرفته مشتاقانه در جستجوي يافتن پاسخي براي اين سوال هستند كه كداميك از اين هاله ها و به چه دليل در بر گيرنده اين كهكشانهاي كوتوله  هستند؟ البته شايد آن دسته از مدلهای تئوریکی در خصوص نحوه تشكيل  ستا ره ها كه متكي بر  هاله هاي پر جرم  ماده سياه هستند  بتوانند به حل  اين مشكل  كمك كنند.

 

 اگر چه هنوز طبیعت ماده سیاه  همچنان برای ما در هاله ای از ابهام  باقی مانده  است اما مي دانيم كه نه تنها  82 درصد از ماده  موجود در جهان از ماده سياه تشكيل شده است بلكه  تحولات ساختاری در جهان هستی در اثر کنشهای گرانشی  اين ماده صورت گرفته است .28 درصد مانده باقیمانده که عموما   همان مواد  تشكيل دهنده گازها  و ستاره ها هستند  به داخل چاله های جاذبه ای که از تجمع توده های پر جرم ماده سیاه به وجود آمده اند افتاده اند و بعدها به صورت کهکشانهایی در دل ماده سیاه پدیدار شدند.

 

 در حقيقت پس از انفجار بزرگ نیروی گرانش بین توده های کم چگال و سرگردان ماده سیاه موجب بهم پیوستن آنها و تشکیل توده های بزرگ و پر چگال شد .روند ادغام تا تشکیل توده های بزرگ تر و پر چگال تر ادامه داشت.  این تحقیق با کمک محققان دانشگاه کالیفرنیا و بر اساس داده های یابنده WMAP و از طریق شبیه سازی در یکی از سریعترین کامپیوتر های دنیا در طول دو ماه و با 320000 هزار ساعت کارکرد 300 تا 400 پردازشگر کامپیوتری صورت گرفت. زمان مورد نظر در اين شبيه سازي از 50 میلیون سال پس از انفجار بزرگ بوده آغاز مي شود  كه در اين شبيه سازي, کنشهای گرانشی ماده سیاه در طی 13.7 بیلیون سال تا زمان ایجاد هاله  ماده تاریک در اطراف كهكشان راه شيري , با همان  مقیاس موجود , مورد بررسي قرار مي گيرد. توده های داخلی موجود در هاله مادر در واقع باقیمانده ادغام هسته های توده هاي کوچکتر ماده سياه  هستند كه در مدارهاي  گرانشي هاله هاي دروني  در گردشند.

در این تحقيق  پنج هاله دروني پر جرم (هر یک جرمی معادل 3 برابر خورشید دارند )و چند هاله کوچکتر  که جمعا  10 در صد جرم هاله مادر را تشكيل مي دهند  شبيه سازي شده است و هنوز تنها يك کهکشان کوتوله شناخته شده در نزديكي  مرکز کهکشان راه شیری  يافت شده است .

  

از طرفي توده های بزرگی از ماده سياه در داخل  کهکشان راه شیری مشاهده شده است . به اين ترتيب به نظر مي رسد در  اطراف  منظومه خورشيدي ما پراکندگی ماده تاریک باید خیلی بیش تر و پيچيده تر از  آنچه تا کنون تصور می کردیم باشد .

 

 بد نيست بدانيد اختر شناسان در صورتي مي توانند  توده های ماده تاریک را در داخل هاله ماده تاریکی که راه شیری را در بر گرفته با تلسکوپهای آشكار ساز اشعه گاما شناسايي  کنند كه  ذرات تشکیل دهنده ماده تاریک از نوعی باشند که در مقابل پرتو گاما  خود را نشان دهند. البته انواعي از ذرات بعنوان ذرات تشكيل دهنده ماده سياه  پيشنهاد شده است . بعنوان مثال نوترالینو که در  تئوری بنيادي "ابر تقارن" مطرح شده است _اين ذرات در صورت  بر خورد با یکدیگر كاملا  نابود مي شوند و ذرات جدیدی تشکیل مي دهند كه اين عمل منجر به توليد  اشعه گاما مي شود .

  

در حال  حاضر تلسکوپهای آشكار ساز  اشعه گاما از قدرت شناسايي  آن دسته از ماده هاي سياهي  که نابود می شوند را ندارند, اما تلسکوپهای جدیدتري در دست ساخت است كه با حساسيت بيشتر از اين قابليت برخوردار مي باشند .بنابراین امید  هست که  در آينده بتوان علائمي از لايه هاي دروني تر را پيدا كرد .

شبیه سازی همچنین ابزار قدرتمندی براي  اختر شناسان  فراهم مي كند تا بتوانند به شناخت درستي از مراحل اوليه شكل گيري كهكشا ن راه شيري   دست يابند .

 

اولین کهکشانهای کوچک در حدود 500 میلیون سال بعد از انفجار بزرگ به وجود آمدند و در حال حاضر ستاره هایی با اين  قدمت و طول عمر در کهکشان ما وجود دارند. اين شبیه سازی به ما در دانستن منشا پيدايش اين ستا ره  هاي قديمي كمك مي كند و اينكه اين ستا ره ها چگونه سر از كهكشان هاي كوتوله در آوردند  و چگونه درمدارهای مشخصي در هاله هاي ماده سياه  قرار گرفتند.

 

 

  منبع : www.spacereft.com

  نويسنده  : پوپک سیدان