مقالات


دست بزرگ کیهانی

 تصویر سحابی که با اشعه ایکس تصویر برداری شده  و حدود 150 سال نوری وسعت دارد را میبینید. در مرکز یک ستاره تپنده جوان و قوی بنام دیده می شود.یک تپنده چقدر بزرگ است؟ درواقع  فقط 19 کیلومتر قطر دارد. یک تپنده کوچک و بسیار چگال در واقع یک ستاره نیوترونی است که با سرعت بدورخود می چرخد و انرژی را به محیط اطراف خود پخش می کند تا ساختار های پیچیده و فریفته بشمول این تصویر را که گویا یک دست بزرگ کیهانی است، شکل دهد.

ادامه مطلب ...
 

پرتابگر زنيت

زنيت امروزه يكي از پرتابگرهاي تجاري مطرح دنيا به حساب مي‌آيد. توسعه اين پرتابگر سنگين در ابتدا با هدف حمل محموله‌هاي نظامي و سري صورت گرفت، ‌اما با فروپاشي شوروي، زنيت به جمع پرتابگرهاي تجاري پيوست. اين پرتابگر در روسيه و اوكراين توليد و پرتاب آن تحت يك كنسرسيوم بين‌المللي اداره مي‌شود. زنيت داراي دو نوع 2 و 3 مرحله است كه از اولي بيشتر در پرتاب به مدارهاي كم‌ارتفاع و از دومي براي پرتاب به مدار زمين‌ثابت استفاده مي‌شود. نوع سه‌مرحله‌اي آن در پرتاب‌هاي درياپايه كنسرسيوم سي‌لانچ مورد استفاده قرار مي‌گيرد.

ادامه مطلب ...
 

برنامه لونا

لونا يكي از بزرگ‌ترين و معروف‌ترين برنامه‌هاي فضايي شوروي سابق بود. شوروي طي اين برنامه در طول 18 سال، 24 كاوشگر را براي تحقيق، بررسي و داده‌برداري از ماه، روانه اين قمر سياره زمين كرد. اگرچه تعداد زيادي از ماموريت‌ها ناموفق بود، اما در طول اين برنامه ده‌ها ركورد فضايي به ثبت رسيد (قرار گرفتن اولين فضاپيما در مدار خورشيد، ايجاد اولين دنباله‌دار مصنوعي، فرود اولين ربات بر سطح ماه، اولين عكس از سمت تاريك ماه، قرار گرفتن اولين فضاپيما در مدار ماه و غيره) و اطلاعات گران‌بهايي از محيط فضا و كره ماه به دست آمد كه در آينده روشنگر راه دانشمندان عرصه فضايي شد.

ادامه مطلب ...
 

مدار خورشيدآهنگ

مدارهاي خورشيدآهنگ در بين انواع مدارهاي فضايي از جايگاه ويژه‌اي برخوردار هستند. اين مدارات، طيفي از مدارهاي قطبي با ارتفاع بين 600 تا 800 كيلومتر را تشكيل مي‌دهند. ماهواره‌اي كه در مسير آنها قرار مي‌گيرد، در ساعات معيني از طول روزِ زميني بر فراز نقاط مختلف زمين ظاهر مي‌شود. اين امر باعث مي‌شود تا عكس‌هايي كه ماهواره از مناطق مختلف تهيه مي‌كند، در ساعات مشخصي گرفته شده باشند و لذا به‌دليل ثابت بودن ميزان بازتاب نور خورشيد در آنها، عكس‌ها قابل تطابق باشند.

ادامه مطلب ...
 

ماهواره‌هاي سري پالاپا

اندونزي با الگوبرداري از تجربه‌هاي موفق ديگر كشورها مانند ماهواره‌هاي تجاري آنيك كانادا و وستار آمريكا، مجموعه ماهواره‌هاي مخابراتي پالاپاي خود را طي قراردادهايي با شركت‌هاي قدرتمند ساخت ماهواره در دنيا توسعه داد.  ماهواره پالاپا -اي1 اولين ماهواره از مجموعه ماهواره‌هاي پالاپا بود كه در سال 1976 به مدار پرتاب شد. پس از خدمات موفق ماهواره‌هاي پالاپا سري بي و سي، ماهواره پالاپا سري دي نيز در آستانه پرتاب قرار دارد.

ادامه مطلب ...
 

معاهده فضاي ماوراي جو

سرآغاز وضع قوانين فضايي، پرتاب اولين ماهواره جهان يعني اسپوتنيك-1 توسط اتحاد جماهير شوروي در اكتبر سال 1957 بود. در سال 1958، سازمان ملل كميته استفاده صلح‌آميز از فضاي ماوراي جوّ را ايجاد كرد كه اين كميته نيز، دو زيركميته علمي-فني و حقوقي را معرفي نمود. زيركميته حقوقي، ديوان اصلي براي مذاكرات بين‌المللي در مورد فعاليت‌هاي فضاي ماوراي جوّ است. معاهده فضاي ماوراي جوّ با پذيرش توسط 98 كشور، فراگير‌ترين توافق بين‌المللي بوده و معاهده‌هاي نجات، مسئوليت و ثبت همه شريح برخي بندهاي عنوان شده در معاهده فضاي ماوراي جوّ هستند

 

ادامه مطلب ...
 

ماهواره‌هاي سري نوئل

كشور آرژانتين با ساخت و پرتاب مجموعه ماهواره‌هاي نوئل، گام به عرصه مخابرات ماهواره‌اي بومي گذاشت. ماهواره‌هاي سري نوئل، كه مشابه ماهواره‌هاي مخابراتي آنيك سي كشور كانادا بودند، از دهه 90 ميلادي خدمات مخابرات ماهواره‌اي را در حوزه باند كِي‌يو با پوشش بر منطقه آمريكاي جنوبي آغاز كردند.

ادامه مطلب ...
 

زيرسامانه تأمين توان الكتريكي ماهواره

خلاصه مقاله: زيرسامانه تامين توان ماهواره يكي از مهم‌ترين بخش‌هاي ماهواره است. اصلي‌ترين منبع انرژي در فضاي اطراف زمين، انرژي تابشي خورشيد است كه ماهواره‌ها آن را جذب كرده و صرف شارژ مجدد باتري‌هاي خود مي‌كنند تا هميشه انرژي ذخيره براي زيرسامانه‌ها داشته باشند. البته روش‌هاي ديگري نيز براي توليد توان وجود دارد كه در مورد ماهواره‌ها كمتر به كار مي‌آيند. فناوري تامين توان ماهواره، از آغاز عصر فضا تاكنون، چه در زمينه بهبود كيفيت آرايه‌هاي خورشيدي و چه در حوزه باتري‌ها، همواره در حال پيشرفت بوده است. هر اندازه اين فناوري پيشرفت بيشتري داشته باشد، نتيجه آن در

ادامه مطلب ...
 

اتحاديه بين‌المللي مخابرات راه دور

آي‌تي‌يو يكي از نهادهاي بين‌المللي وابسته به سازمان ملل متحد است كه اكثر كشورهاي جهان در آن عضويت دارند. اين نهاد كه از آن با عنوان اتحاديه نام برده مي‌شود، وظيفه قانونگذاري و مديريت فضاي فركانسي، تدوين استانداردهاي تبادل داده و اطلاعات و همچنين كمك به رشد و توسعه ارتباطات در سراسر جهان را بر عهده دارد. دستيابي بشر به فضا باعث شد تا تغييرات عمده‌اي در مسير و رويكردهاي اين سازمان پديد آيد. در حدود دو دهه اخير نيز با رشد و توسعه فناوري ارتباطات و شبكه‌هاي رايانه‌اي و انفجار اطلاعات، رويكردهاي جديدي در دستور كار اين سازمان قرارگرفته و نقش آن از يك مدير و ضابط فضاي فركانسي، به تنظيم‌كننده و ناظر بر شبكه ارتباطات جهاني ارتقا پيدا كرده است.

ادامه مطلب ...
 

سامانه موقعيت‌ياب جهاني (جي‌پي‌اس)

سامانه موقعيت‌ياب جهاني (جي‌پي‌اس)، منحصر به‌فردترين و كامل‌ترين سامانه ناوبري ماهواره‌اي است كه به كمك آن در هر كجاي كره خاكي مي‌توان با استفاده از گيرنده‌هايي ارزان و در دسترس، موقعيت مكاني، سرعت و مسير حركت را تعيين كرد. هم‌اكنون 24 ماهواره جي‌پي‌اس در شش مدار مياني در اطراف زمين مستقر هستند و در هر لحظه امواج حامل اطلاعات مكان‌يابي را به زمين مخابره مي‌نمايند.

ادامه مطلب ...
 

نقش فضا در حل مشکلات اقتصادي- اجتماعي

خلاصه مقاله: فضا و فناوري‌هايي فضايي مي‌تواند براي حل بسياري از مشكلات حال و آينده بشر مورد استفاده قرار گيرد. تغييرات زيست محيطي، مديريت منابع كمياب طبيعي، افزايش جابجايي در سطح جهان، تهديدهاي فزاينده عليه جامعه بشري و انتشار دانش در جهان شرايط جديدي را براي زندگي انسان ايجاد كرده و مي‌كند كه لزوم استفاده از فناوري‌هاي نوين به‌ويژه، فناوري‌هاي فضايي در اين امور غيرقابل انكار است. اما اين سوال مطرح مي‌شود كه آيا فضا تنها راه حل مشكلات و به لحاظ هزينه- فايده توجيه‌پذير است؟ در اين مقاله، نقش فضا در حل مشکلات اقتصادي- اجتماعي بشر با نگاهي به آينده فعاليت‌هاي فضايي و شرايط محتمل حاكم بر آن بررسي شده است. در ادامه، الزامات قانوني و نهادي براي موفقيت در اين عرصه مورد تحليل قرار مي‌گيرد.

ادامه مطلب ...
 
صفحه 4 از 14