مقالات


شاتل فضايي

خلاصه مقاله: شاتل فضايي، وسيله هوافضايي منحصر به‌ فردي است كه ايالات متحده براي ماموريت‌هاي فضايي سرنشين‌دار خود از آن استفاده مي‌كند. بيش از دو دهه از عملياتي شدن اين سامانه مي‌گذرد. اين وسيله به نوعي نمادي از فناوري هوافضاي آمريكاست. شاتل فضايي در طول عمر عملياتي خود ركوردهاي فضايي بي‌شماري را ثبت كرده است. تزريق ماهواره در مدار، تعمير يا تغيير مداري ماهواره در فضا و پشتيباني ايستگاه‌هاي فضايي عمده ماموريت‌هايي بوده است كه شاتل تاكنون انجام داده است. شاتل تاكنون دو سانحه مرگبار را

ادامه مطلب ...
 

پسماندهاي فضايي

خلاصه مقاله:از سال 1957 زماني که اتحاد جماهير شوروي موفق شد ماهواره اسپوتنيک1 را در مدار قرار دهد، آلودگي فضا به دست بشر آغاز شد. اين آلودگي، عمدتاً مربوط به قطعات رها شده در فضا، انفجارات خواسته يا ناخواسته و محموله‌هاي غيرقابل استفاده است. سطح فناوري پرتاب ماهواره‌ها در آغاز عصر فضا و عدم شناخت دقيق مهندسان و متخصصان نسبت به مخاطرات پسماندهاي فضايي، باعث شد كه در سال‌هاي اوج اين فعاليت‌ها حجم قابل توجه‌اي پسماند در مدارهاي گوناگون زمين رها شود. چند سالي كه از عصر فضا گذشت

ادامه مطلب ...
 

روان‌شناسی فضانوردان

روان‌شناسی فضایی یکی از شاخه‌های بسیار مهم در پزشکی فضایی است. فضانوردان از بین سالم‌ترین و بهترین افراد جامعه به لحاظ توانایی‌های جسمی و روحی انتخاب می‌شوند. اما در طول یک ماموریت فضایی و در جریان تمرینات قبل از آن شرایطی برای یک فضانورد ایجاد می‌شود که لزوم توجه ویژه به مسائل روحی و روانی وی را می‌طلبد. در ماموریت‌های فضایی طولانی‌مدت، اغلب فضانوردان با مشکلات روحی مواجه می‌شوند. تجربه ماموریت‌های نسبتاً بلند‌مدت فضانوردان در ایستگاه فضایی میر درس‌های بسیاری را در این حوزه به دانشمندان پزشکی فضایی آموخت. امروزه با طرح موضوع سفر به مریخ و حضور گردشگران و مسافران فضایی، مقوله روان‌شناسی فضایی مورد توجه جدی‌تری قرار گرفته است.

ادامه مطلب ...
 

خورشید

 تك‌ستاره منظومه شمسي، خورشيد، تنها يكي از 400 ميليارد ستاره در كهكشان راه‌شيري و ستاره‌اي كاملاً معمولي از دسته ستارگان رشته اصلي است. خورشيد ما که 5 ميليارد سال پيش از ابري از غبار -كه بقاياي انفجار يك ابرنواختر بود- به وجود آمد، هم‌اكنون در نيمه عمر خود به سر مي‌برد. خورشيد نيز مانند ساير ستارگان كهكشان راه‌شيري در حال چرخش به دور مركز كهكشان است. سرعت اين حركت 217 کيلومتر بر ثانيه و هر دور گردش خورشيد به دور مركز كهكشان، 225 تا 250 ميليون سال است.

ادامه مطلب ...
 

نجوم راديويي

خلاصه مقاله:تا پيش از سال 1933 كه امواج راديويي با منشا فرازميني به طور كاملا تصادفي كشف شدند، مطالعه اجرام سماوي تنها در طول موج مرئي و به كمك تلسكوپ‌هاي نوري انجام مي‌گرفت. اما از آن پس، بشر چشم خود را به جهان راديويي گشود و توانست با مطالعه منابعي که در طول موج‌هاي مرئي، بسيار ضعيف و غالبا غيرقابل رصد بودند از طريق امواج راديويي كه به دو طريق حرارتي و غيرحرارتي گسيل مي‌شوند، اطلاعات بيشتري از جهان پيرامون خود به دست آورد.

ادامه مطلب ...
 

ساختار حقوقی معاهدات فعالیت‌های فضایی و فضای ماورای جو

خلاصه مقاله: از آغازین روزهای عصر فضا، سازمان ملل متحد تلاش‌های بسیاری را برای ایجاد مجموعه‌ای منسجم و مدون از قوانین برای فضای ماورای جو و فعالیتهای فضایی انجام داد. در ابتدا کشورها توانستند به توافقات اولیه و اصولی برای ایجاد شاخه هایی از حقوق بین‌الملل مرتبط با فضا برسند، اما به هر حال مذاکرات چندجانبه بعدی که با هدف حل و فصل موضوعات و مناقشات مهم‌تر و خاص‌تری انجام گرفت، چندان رضایت‌بخش نبود. از طرفی، نیازی آنی و روزافزون به داشتن مجموعه ای کامل و منسجم از حقوق فضا احساس می‌شد و

ادامه مطلب ...
 

سنجش از دور

سنجش از دور عبارت است از تشخیص و جمع‌آوری داده از فاصله دور. این تعریف محدوده بسیار وسیعی دارد اما آنچه که امروزه به عنوان سنجش از دور از آن یاد می‌شود، داده‌هایی هستند که از طریق انواع وسایل پرنده از اشیاء، پدیده‌ها و عوارض، ثبت و ارسال شده و مورد تجزیه و تحلیل قرار می‌گیرد. لذا با این مفهوم، سنجش از دور با اختراع هواپیما متولد شد و دستیابی بشر به فضا نیز این علم را دچار یک جهش بسیار بزرگ کرد. انقلاب دیجیتال و تحول در افزایش کارآیی انواع سنجنده‌ها نیز جهش بزرگ دیگری بود که در دو دهه اخیر این حوزه را متحول کرد. امروزه سنجش از دور با صنعت فضایی گره خورده است.

ادامه مطلب ...
 

پرواز فضايي سرنشين‌دار

خلاصه : رفتن به فضا يكي از آرمان‌هاي بشري بوده است و امروزه دانش بشري اين امكان را براي او فراهم كرده كه به اين آرزوي ديرين خود برسد. گرچه اين آرزو جز براي چندصد نفر دانشمند و فضانورد و تعداد انگشت‌شماري از افراد ثروتمند بلندپرواز محقق نشده است، ولي بي‌شك روزي خواهد رسيد كه سفر به فضا مانند بسياري از فعاليت‌هاي روزانه بشر با زندگي او عجين شود.طبق تعريف، پرواز فضايي سرنشين‌دار پروازي است كه حامل انسان باشد و تا مرز فضا

ادامه مطلب ...
 

مشاهده رادیویی

از آنجا كه مزيت عمده استفاده از امواج راديويي براي مشاهده آسمان، امكان رصد در نور روز و هواي ابري است و با توجه به اينكه در ساخت تلسكوپ‌هاي راديويي برخلاف تلسكوپ‌هاي نوري نيازي به دقت زياد نيست، بهره‌گيري از بخش راديويي طيف الكترومغناطيسي به منظور مطالعه اجرام سماوي در طي چند دهه اخير مورد توجه بيشتري قرار گرفته است. استفاده از روش‌هايي نظير تداخل سنجي و انطباق كانون‌هاي چندين راديو تلسكوپ نيز بشر را قادر به ساخت مجموعه‌هايي عظيم از تلسكوپ‌هاي راديويي با توان تفكيك بسيار بالا ساخته است. اين مجموعه‌هاي عظيم كه هريك از هشت قسمت اصلي آنتن، پيش تقويت كننده، مخلوط كننده، نوسان ساز، تقويت كننده موج متوسط، آشكارساز مجذوري، تقويت كننده DC، و ابزار ضبط اطلاعات ساخته مي‌شود، منجمان را به تصويرسازي از اجرامي كه در بخش راديويي طيف بيشتر پرتوافشاني مي‌كنند، قادر مي‌سازد.

ادامه مطلب ...
 

پرواز گرانش صفر

خلاصه مقاله:یکی از آموزش‌های اصلی فضانوردان پیش از پرتاب به فضا، فعالیت در محیط شبیه‌سازی‌شده گرانش ناچیز است. در عین حال، روش‌های عملی ایجاد شرایط بی‌وزنی و گرانش ناچیز بر روی زمین، که حضور و فعالیت انسان هم در آن محیط امکان‌پذیر باشد، چندان زیاد نیست. آنچه که انسان به عنوان وزن حس می‌کند، واقعاً کشش گرانشی زمین نیست؛ بلکه در حقیقت، نیروی عکس‌العمل عمودی سطح زمین بر فرد است. از آنجا که حذف نیروی گرانش زمین عملاً امکان‌پذیر نیست، روش‌های ایجاد شرایط گرانش ناچیز بر روی زمین باید شرایطی مشابه سقوط آزاد فراهم آورند.

ادامه مطلب ...
 

در دایره البروج چه می گذرد؟

مي دانيم كه مسير حركت ظاهري خورشيد بر روي كره ي سماوي، « دايره البروج » ناميده مي شود. خورشيد در طول سال، يك بار دايره البروج را پيموده و پس از ۲۵/۳۶۵ روز به مكان ابتدايي خود باز مي گردد. در اين بين نيز از ميان  ۱۲ صورت فلكي كه هر يك نمايانگر يك برج هستند، عبور مي كند و چهار فصل بوجود مي آورد، كه هر يك شامل سه برج مي باشد.   فصل بهار : خورشيد در روز اول فروردين، درست در لحظه ي تحويل سال نو، وارد نقطه ي « اعتدال بهاري مي شود. اين نقطه كه در برج حمل ( بز ) قرار دارد، داراي « ميل » و « بعد » صفر مي باشد. در اين هنگام بر روي  زمين ، در طول و عرض جغرافيايي صفر درجه، يعني محل تلاقي مدار « استوا » و « نصف النهار مبدأ » ، خورشيد عمود    مي تابد.

ادامه مطلب ...
 
صفحه 6 از 14