تلسکوپ فضایی اسپیتزر ناسا ، عناصر زندگی را  در جهان نوباوه تشخیص داد .

 دانشمندان با استفاده از اسپیتزر توانستند مولوکول های آلی را در کهکشان آشکار کنند آنزمان که دنیای ما تنها یک چهارم سن فعلی یعنی 14 بیلیون سال داشته است . این ملکولهای بزرگ به عنوان هیدروکربن های آروماتیک (خوشبو) و حلقه دار شناخته شده اند که قاعدتاً از کربن و هیدروژن تشکیل شده اند . این ملکول ها در میان ساختارهای زندگی جای دارند . 

عکس : این تصویر گرافیکی گروهی از مولکول های آلی موسوم به ملکول های آروماتیک چند حلقه ای را در جهان نوزاد نشان می دهد .

این ملکول های مرکب در زمین بسیار رایج هستند . آنها در هر لحظه موادی بر پایه کربن را تشکیل می دهند . شما می توانید آنها را در میان دوده های سیاهی که از اگزوز خودروها و نیز از هواپیماها خارج می شوند و در زغالی که برای سوزاندن از آن استفاده می کنید ، بیابید . مولکولها در کهکشانهایی همانند کهکشان خودمان یعنی راه شیری بسیار رایج هستند و نقش مهمی را در شکل گیری ستارگان و سیارات بازی می کنند . اسپیتزر هم اولین تلسکوپی است که این ملکول ها را   در فاصله ای بسیار دور دیده است .

دکتر لین یان از مرکز علمی اسپیتزر گفت : این ده بیلیون سال قبل تر از آن سالی است که ما دیده بودیم . حساسیت اسپیتزر 100 بار بیشتر از دیگر تلسکوپ های فروسرخی است که قبلاً به مأموریت فرستاده شده اند که به دانشمندان اجازه می دهد ملکول های آلی در فاصله های بسیار دور براحتی آشکار شوند .

باتوجه  به اینکه زمین تقریبا ً 4.5 بیلیون ساله است این مواد آلی در هستی وجود داشته اند و قبل از اینکه سیاره ما و منظومه شمسی شکل بگیرد و حتی پدید آمدن منظومه شمسی ما را دیده اند . طیف سنج فروسرخی اسپیتزر ، نور فروسرخی کهکشان ها را به عوارضی واضح و قابل رویت تبدیل می کند . در نتیجه آنها می توانند حضور ترکیبات آلی را اشکار نمایند . این عوارض آلی شمارنده ای برای مقیاس فاصله ای این کهکشانها از ما را به دست دانشمندان می دهند . این اولین باری است که دانشمندان توانسته اند فاصله ای بیشتر از ده بیلیون سال نوری را بوسیله اثرانگشت های طیفی هیدروکربن های آروماتیک حاقه دار اندازه گیری کنند . 

 اطلاعات بیشتر درباره تلسکوپ فروسرخی اسپیتزر : http://www.spitzer.caltech.edu/Media

  منبع : nasa

  نويسنده  : محمد سلطانی

 آژانس فضايی آمريکا، ناسا، يک روز پس از پرتاب ديسکاوری اعلام کرده است که پروازهای شاتل را بار ديگر به حال تعليق درخواهد آورد.

ناسا می گويد تا جايی که آگاهی دارد شاتل ديسکاوری در جريان پرتاب صدمه نديده است.

 با اين حال مهندسان و فضانوردان شاتل هنوز سرگرم بررسی عکس هايی هستند که در جريان پرتاب از بدنه شاتل گرفته شده است.

 اگر شاتل آسيب جدی ديده باشد، خدمه آن بايد در ايستگاه بين المللی فضايی منتظر يک فضاپيمای امدادی بمانند.

 برخورد يک قطعه عايق مخزن سوخت به بال شاتل کلمبيا در سال 2003 بود که باعث متلاشی شدن آن حين بازگشت به جو زمين شد.

بررسی بدنه

 فضانوردان هم اکنون با استفاده از بازوی 15 متری خودکار شاتل سرگرم بررسی روکش های ضدحرارتی آن هستند.

تصاوير ويديويی از پرتاب روز سه شنبه از مرکز فضايی کندی نشان می دهد که در جريان صعود، اشيايی از آن جدا می شود. احتمال برخورد چنين اشيايی به بدنه شاتل است که ناسا را نگران می کند.

 مديران ناسا متوجه يک لکه چهار سانتيمتری در بخش دماغه شاتل شده اند.

 آنها گفتند اين لکه ممکن است نشانگر صدمه ديدن يکی از روکش های ضدحرارتی باشد.

 با اين حال خدمه شاتل هنوز موفق به يافتن نشانه های وجود صدمات آشکار نشده اند.

 مقام های ناسا روز چهارشنبه در گفتگو با خبرنگاران گفتند که همه بايد آرامش خود را حفظ کنند.

 پل هيل، مدير پرواز شاتل، گفت مهندسان براساس بررسی های مقدماتی فکر نمی کنند که اين روکش "زخم خورده" مساله ای جدی ايجاد کند.

 او همچنين گفت: "ما طی 21 سالی که شاتل در پرواز بوده است با کلی صدمه که در جريان پرتاب به بدنه آن وارد شد فرود آمده ايم و نسبت به انواع صدمات در بخش های مختلف فضاپيما آگاهی داريم که براساس تجربه هايمان می دانيم شاتل عليرغم وجود آنها به سلامت به زمين می نشيند."

بالا و پايين

 ناسا تاييد کرده است که سرگرم بررسی دو مورد جدا شدن قطعات از شاتل است. تصاويری ويديويی که ظاهرا جدا شدن يک تکه از سپر ضدحرارتی از بخش تحتانی شاتل را نشان می دهد وجود دارد.

 همين قطعه بود که يک لکه سفيد چهار سانتيمتری را در نزديکی درهای تجهيزات فرود دماغه به وجود آورد.

 همچنين تصاويری از يک شیء تيره که از مخزن سوخت خارجی جدا می شود وجود دارد، اما به گفته کارشناسان به نظر نمی رسد اين شیء با شاتل تصادم کرده باشد.

آقای هيل گفت: "برخی از افراد در بخش تصويربرداری چيزهايی روی مخزن سوخت پيدا کرده اند که برايشان نگران کننده است، اما من درگير تجزيه و تحليل ها نبوده ام."

معاينه شاتل به کمک بازوی خودکار صبح روز چهارشنبه آغاز شد که تکميل آن چند ساعت وقت می برد. بازو روز پنجشنبه به بررسی دماغه خواهد پرداخت.

اين بازو به وسيله کامپيوتر از اتاقک خلبان کنترل می شود و می تواند از بالا تا پايين بدنه شاتل را معاينه کند.

 اطلاعات بيشتر پيرامون سلامت ساختمانی شاتل همچنين از طريق 176 حسگر صدمه ياب که روی بال ها نصب شده است قابل جمع آوری است.

مديران شاتل احتمالا تا روز يکشنبه می توانند بگويند که آيا صدمه ای حياتی به شاتل وارد شده است يا نه.

ديسکاوری علاوه بر رساندن تدارکات به خدمه ايستگاه بين المللی فضايی، مصالح ساختمانی تازه به فضا برده است تا کار احداث ايستگاه ادامه پيدا کند.

 اين فضاپيما قرار است صبح روز هفتم اوت در مرکز فضايی کندی به زمين بنشيند.

 پرتاب ديسکاوری نخستين ماموريت سرنشين دار ناسا طی دو سال و نيم گذشته از زمان انهدام کلمبيا است.

 به هنگام پرتاب کلمبيا يک تکه عايق که از مخزن سوخت خارجی جدا شده بود به بال فضاپيما برخورد و حفره ای در آن ايجاد کرد.

 همان حفره هنگام بازگشت شاتل به جو، فضاپيما را در مقابل گازهای بی نهايت داغ جوی آسيب پذير کرد و باعث انهدام آن شد.

  منبع : BBC

بالاخره پس از روز ها تلاش و بررسي شاتل فضايي ديسكاوري پس از 2 سال وقفه در پرتاب  ديسكاوري  زمين را به مقصد ايستگاه فضايي بين المللي ترك كرد.

 اين در حالي بود كه اگر مسئولين ناسا  اين فرصت را هم از دست مي دادند شاتل ديسكاوري مي بايست تا مدت هاي  طولاني تر(تا ماه سپتامبر ) در سكوي پرتاب خود باقي بماند ولي علي رقم تمام مشكلات ديسكاوري پرواز شاتل ها را به فضا آغاز كرد .

ديسكاوري در ساعت 19:09:11 ثانيه به وقت مركزي ايران  پرتاب شد   و در ساعت 19:12:19  راكت هاي کمکی از آن جدا شدند و لحظه اي بعد از آن ديسكاوري وارد فضا شد. در ساعت 19:17:40 ثانيه موشك هاي خود شاتل فعال شد و به دنبال آن در ساعت 19:17:59 ثانيه مخزن سوخت نيز از بدنه ي شاتل جدا گرديد  و بالاخره پس از  2 سال وقفه  ماموريت شاتل ها از سر گرفته شد . در اين شاتل فرمانده آيلين كالينز و 6 نفر ديگر قرار دارند تا اين  ماموريت 12 روزه را به انجام برسانند اين سي و يكمين ماموريت ديسكاوري و صدو چهاردهمين ما موريت شاتل ها ي أمريكاييست .

  منبع : nasa  & nasa TV

  نويسنده  :  پدرام محمد طاهري

مشاهدات تازه چاندرا اطلاعات بي‌سابقه‌اي را در مورد دليل چرخش سريع  ستاره‌هاي نوترونی آشكار مي‌كند.

محدوده‌هاي پرتجمع ستاره‌هاي كروي خوشة  توكاناي47 ( tucanae 47 )  ،جايي كه ستاره‌ها كمتر از يك پانزدهم سال نوري فاصله دارند . تقريباً 24 تپندة ميلي‌ثانيه‌اي ( milisecond  pulsar ) در اين مكان واقع شده‌اند . اطلاعات حاصله از اين ستاره با معلومات بسياري از دوتايي‌هاي اشعة x  سازگار است اين اطلاعات  زنجيرة محكمي از شواهد براي تأييد نظريه فراهم مي‌آورد .مشاهدات تازه چاندرا اطلاعات بي‌سابقه‌اي را در مورد دليل چرخش سريع  ستاره‌هاي نيوتروني (كه تپنده‌هاي ميلي‌ثانيه‌اي ناميده مي‌شوند) آشكار مي‌كند . در اين مورد حقيقت مسأله مربوط است به مكان(location) محدوده‌هاي پرتجمع ستاره‌هاي كروي خوشة  توكاناي47 ( tucanae 47 )  ،جايي كه ستاره‌ها كمتر از يك پانزدهم سال نوري فاصله دارند . تقريباً 24 تپندة ميلي‌ثانيه‌اي ( milisecond  pulsar ) در اين مكان واقع شده‌اند . اين نمونة عظيم منبع بزرگي براي ستاره شناساني است كه دربارة منشأ تپنده‌ها تحقيق مي‌كنند و موقعيت‌هاي زيادي را براي يافتن نمونه‌هاي انتقالي ، همچون Tuc 47   فراهم مي‌آورد . …… نمونه‌اي برجسته‌اي در اين تجمع است چرا كه تشعشعات x  پر انرژي‌تري را نسبت به بقيه توليد مي‌كند . اين نقاط بي‌قاعده براي منابع مختلف اشعه x ، به علت برخورد بين ماده در گردش از يك ستاره مجاور و ذراتي كه با سرعتي نزديك به سرعت نور از تپنده‌ها مي‌گريزند ، موج تكانه‌اي ناميده مي‌شوند . دگرگوني‌هاي نظام‌منددر نور و اشعه x  متناظر با پريود گردش ستاره‌ها اين تفسير را تأييد مي‌كند .

يك تيم اخترشناسان از مركز اخترفيزيك هاروارد-سيمتسون در كمبريج توضيح مي‌دهند كه كليد اثر اشعه x و تغيير پذيري نور از Tuc 47     تقريباً با مشاهداتي كه از دوتايي J1808      انجام شده يكسان است . آنها اظهار مي‌كنند كه اين تشابهات ميان يك تپنده ميلي‌ثانيه‌اي شناخته شده  و يك دوتايي اشعه x   ، پيوند اطلاعاتي بزرگي ميان اين گونه‌ها به وجود مي‌اورد .در نظريه ، اولين گام در جهت بوجود آمدن يك تپنده ميلي‌ثانيه‌اي  ، تشكيل يك ستارة نيوتروني است . هنگامي كه يك ستارة عظيم به ابرنواختر تبديل مي‌شود ، چنانچه ستارة نيوتروني در يك خوشة كروي باشد ، اين ستاره رقص سرگردان و نا‌منظمي را پيرامون مركز خوشه انجام مي‌دهد و يك ستارة مجاور را تحت تأثير خود قرار مي‌دهد  كه ممكن است بعداً اين ستاره با ستارة ديگري جانشين شود .

در يك طبقة رقص پرتجمع ، ازدحام در يك خوشة كروي مي‌تواند موجب حركت ستارة نيوتروني به نزديكي ستارة مجاور شود و يا موجب تشكيل دوتايي نزديك‌تري بشود . هنگامي كه دوتايي به مقدار كافي به هم نزديك شوند ، ستارة نيوتروني شروع به كشيدن و جذب ذرات از ستارة مقابل مي‌كند همچنان كه ذرات به ستاره نيوتروني سقوط مي‌كنند ،ستاره اشعة  x آزاد مي‌كنند .  يك سيستم دو تايي اشعة x   تشكيل شده است و ستارة نيوتروني مرحلة دوم را (كه مرحله‌اي بنيادي است ) در جهت تبديل به يك تپندة ميلي ثانيه‌ايپشت بر گذاشته است .ذراتي كه به طرف ستارة نيوتروني سقوط مي‌كنند به آرامي مي‌چرخانند ، به همان شيوه‌اي كه يك چرخ و فلك بچه مي‌تواند به هنگام نزديك شدن ، با يك هل به چرخش درآيد . پس از 10 تا 100 سال نوري هل ! ستارة نيوتروني تنها در چند ميلي ثانيه يك دور مي‌زند . در نهايت به سبب چرخش سريع ستارة نيوتروني يا تكامل ستاره‌هاي مجاور ، گسيل و سقوط ذرات متوقف مي شود ، ميزان انتشار اشعة x   تنزل مي‌يابد و ستارة نيوتروني به شكل يك تپندة ميلي ثانيه‌اي منتشر كنندة امواج راديويي پديدار مي‌شود .

اين احتمال وجود دارد كه ستارة مجاور در Tuc 47  - يك ستارة عادي با حرمي نزديك به يك هشتم بيشتر از جرم خورشيد -  يك شريك جديد است ، تا اينكه يك ستارة مجاوري كه موجب چرخش تپنده شده باشد . اين شريك جديد ، در مبادلاتي كه طي آن شريك قيلي پس زده شده ، پديدار شده است .  دوتايي اشعه x    J1808  يك خوشة كروي نمي‌باشد و بسيار محتمل است كه با ستارة مجاور اصلي (كه به اندازة يك كوتولة قهوه‌اي با جرمي كمتر از 5 درصد خورشيد در آمده است ) در تعامل باشد.بيشتر اخترشناسان اين نظريه را براي تشكيل تپنده‌هاي ميلي‌ثانيه‌اي پذيرفته‌اند ، چرا كه آنها ستاره‌هاي نيوتروني شتابدار را در سيستم‌هاي دوتايي اشعة x  مشاهده كرده‌اند وتقريباً تمامي تپنده‌هاي ميلي‌ثانيه‌اي در سيستم‌هاي دوتايي مشاهده شده‌اند . تاكنون دليل قاطعي براي رد اين تئوري نبوده است زيرا اطلاعات بسيار كمي در رابطه با جرم‌هاي انتقالي بين مراحل دوم و آخر در دست است . اين دليل داغ بودن موضوع  Tuc 47  است . اطلاعات حاصله از اين ستاره با معلومات بسياري از دوتايي‌هاي اشعة x  سازگار است .J1808   يك دوتايي اشعه x است كه شباهت‌هاي بسياري به تپنده‌هاي ميلي ثانيه‌اي دارد ، اين اطلاعات  زنجيرة محكمي از شواهد براي تأييد نظريه فراهم مي‌آورد .

  منبع : Spaceflightnow.com

  نويسنده  : عباس فقهی

ستاره شناسان برای اولین بار دیسک غباری را به دور یک سیستم دوتایی کشف کردند که با قوانین مطرح شده در تناقض است.

 دیسک های غبار که در اطراف ستاره گان تازه متولد شده وجود دارند مدت زیادی دوام نمی آورند و پس از چند میلیون سال تبدیل به تعدادی سیاره می شوند . پیر ترین این دیسک های غبار در حدود 10 میلیون سال عمر دارند اما برآورد ها نشان میدهد که این دیسک تازه کشف شده عمری معادل 25 میلیون سال دارد.این دیسکک غبار در اطراف یک سیستم دوتایی در فاصله 350 سال نوری از زمین و در صورت فلکی ثور قرار دارد. این دیسک غبار پیر به اندازه ای برای دانشمندان غیر منتظره بود که یک انسان 300 ساله برای مردم عجیب است.

ولی تنها خصوصیتی که این دیسک را از بقیه متمایز می کند سن آن نیست بلکه اندازه بزرگ آن نیز بسیار عجیب به نظر می رسد. داده های بدست آمده از تلسکوپ فضایی اسپیتزر ناسا نشان می دهد که لبه داخلی این دیسک 65 میلیون مایل از مرکز منظومه خود فاصله دارد و تا 650 میلیون مایلی از آن امتداد پیدا کرده است البته احتمال می رود لبه داخلی این دیسک غبار فاصله ای بیش از 650 میلیون مایل داشته باشد که تلسکوپ اسپیتزر به دلیل سردی این قسمت ها نتوانسته به اندازه گیری بیشتر بپردازد .دانشمندان هنوز نمی توانند دلایلی برای وجود چنین دیسک هایی به دور ستارگان ارائه کنند زیرا هنوز علت شکل گیری سیارات در زمان ها متفاوت کشف نشده است.ستاره شناسان احتمال میدهند پیش سیارات بسیار بزرگی در این دیسک وجود دارند که هنوز به سیاره تبدیل نشده اند.با این حال ستاره شناسان در جستوجوی تعداد بیشتری از این دیسک های غبار پیر هستند تا نظریات خود را تکمیل کنند.

  منبع : Spaceflightnow.com

  نويسنده  : محسن بختیار

يك تیم از دانشمندان فیزیک و کیهان شناس با استفاده از ابررایانه جدید، چگونگي تكامل کهکشان ها و جهان هستی را در طی ميلياردها سال شبيه‌سازي كردند.

این پروژه که شبیه سازی گرانشی نام دارد میتواند رفتار و کنش متقابل سیاهچاله ها و روند شکل گیری کهکشان ها را در حضور گرانش ماده و انرژي تاريك و ستاگان  موجود در جهان را بوسیله ین ابر کامپیوتر شبیه سازی کند.این ابر کامپیوتر که توسط David Merritt پروفسور فیزیک دانشگاه RIT ساخته شده است قابلیت های زیادی از جمله قدرت 4 ترلیون محاسبه در ثانیه را دارد که آن را جزء 100 ابر کامپیوتر برتر دنیا میکند.

مدیر این پروژه افزود: هم‌اكنون مي‌توان با استفاده از یکی از بزرگترين و سريعترين ابررايانه‌ها، تمام تاريخ جهان را شبيه‌سازي كرد. در اين مطالعه وضعيت "ماده تاريك" در طول بيش از ‪ ۱۳ميليارد سال عمر جهان با استفاده از داده‌هاي جمع‌آوري شده ماهواره‌ها در زمينه حرارت به جا مانده از "بيگ بنگ"، اطلاعات موجود در رابطه با پيدايش جهان و همچنين قوانين فيزيك جاري در كره زمين مورد بررسي قرار گرفته است.به گفته محققان حاضر در اين مطالعه، با استفاده از شبيه‌سازي اخير پيش‌بيني نظريه‌هاي موجود در زمينه نحوه تكامل کهکشان ها با جزييات كامل فراهم شده و مي‌توان ميزان تطابق اين پيش‌بيني‌ها با شكل كلي جهان را در ابعاد وسيع كه از رصد ها و مشاهدات دقیق حاصل شده است بررسي كرد.

David Merritt و همکارانش در اولین استفاده آن به مطالعه سیاهچاله های دوتایی پرداختند و با شبیه سازی برخورد دو کهکشان که در مرکز آنان سیاهچاله های فوق سنگین وجود داشت در یافتند که دو سیاهچاله در یکدیگر ادغام خواهند شد ولی قبل از آن قسمتی از ستارگان  که در دام این سیاهچاله ها قراردارند به خارج پرتاب شده و تعدادی از دیگر ستارگان به داخل این دو سیاهچاله کشیده میشوند.

  منبع : Universtoday

  نويسنده  : محسن بختیار

با ميزبانى المپياد فيزيك ۲۰۰۷ در اصفهان ۸۰ كشور به ايران مى آيند.

پس از درخواست ايران براى برگزارى المپياد جهانى فيزيك در سال ۱۹۹۱ براى نخستين بار ميزبانى اين رويداد علمى در سال ۲۰۰۷ به ايران اختصاص يافت. احمد شيرزاد از مسئولان برگزارى اين رويداد در اين زمينه به شرق گفت: ايران براى نخستين بار ۱۸ سال پيش يعنى در سال ۱۹۸۸ در اين المپياد شركت كرد، مكانيسم برگزارى اين المپياد جهانى نيز براساس نوبت است و بر همين اساس در پى اعلام آمادگى ايران در ۱۵ سال پيش سال ۱۹۹۱ پس از انجام بررسى هاى لازم سال ۲۰۰۷ براى برگزارى اين المپياد به ايران داده شد. وى ادامه داد: از شش ماه پيش كار تداركاتى انجام شد و اجراى آن به تصويب هيات دولت جمهورى اسلامى ايران رسيد. وى با اعلام اينكه فعاليت گسترده تر در اين زمينه از سال آينده به اجرا درمى آيد گفت: در حال حاضر دكتر سپهرى راد به عنوان دبير برگزارى المپياد انتخاب شده و بودجه اى معادل حداقل يك و نيم ميليارد تومان نيز پيش بينى شده است. شيرزاد اين رويداد را يكى از بزرگترين رويدادهاى جهانى عنوان كرد و گفت: اين المپياد يك رويداد علمى و غيرسياسى براى ترويج علم ميان جوانان كشورهاى مختلف دنيا است و ۸۰ كشور از سراسر جهان در اين المپياد جهانى شركت خواهند كرد. اصفهان شهر تاريخ و فرهنگ ايران ميزبان اين مراسم است و شيرزاد دليل انتخاب اين شهر را جاذبه هاى فرهنگى و تاريخى اصفهان اعلام كرد و گفت: شركت كنندگان در خلال روزهاى تصحيح اوراق و برنامه امتحان وقت دارند كه با فرهنگ و تاريخ ايرانى در اين شهر مهم آشنا شوند. محل برگزارى مسابقات نيز دانشگاه اصفهان و دانشگاه صنعتى اصفهان است كه داراى فضاى بسيار وسيعى است. سايت اصلى المپياد نيز در دانشگاه صنعتى اصفهان داير مى شود. المپياد فيزيك جهانى «IPHO» هر ساله در ميان دانش آموزان دبيرستانى برگزار مى شود. نحوه برگزارى اين المپياد فردى است و هر شخص بايد جداگانه در دو آزمون تجربى و تئورى شركت كند و امتياز اين المپياد از ۵۰ محاسبه مى شود. پس از پايان امتحان و تصحيح اوراق شش درصد شركت كنندگان مدال طلا، ۱۲ درصد مدال نقره، ۱۸ درصد مدال برنز و ۲۴ درصد باقى مانده ديپلم افتخار دريافت مى كنند. اين مراسم نخستين بار در سال ۱۹۶۷ در ورشو لهستان برگزار شد و برگزارى اين مسابقه تا سال ۲۰۱۲ مشخص شده است. جدول، كشورهاى ميزبان المپياد از نخستين سال برگزارى تا سال ۲۰۱۲ را نشان مى دهد.

  منبع : Sharghnewspaper

  نويسنده  : نيكى محجوب

فضا پيماي  مارس اكسپرس تصوير جديدي از كوه آتشفشاني نيكلسون د رمریخ گرفته است . اين كوه كه در لبه جنوبي آمازونياس پلانتيا در مريخ قرار دارد ، 100 كيلومتر پهنا دارد و كوه بسيار بلند برآمده‌اي در مركز آن واقع شده است .

آتشفشان‌هاي بزرگ اغلب چنين قلل مرتفعي در ميان خود دارند . اين آتشفشان به مقدار زيادي توسط باد و آب فرسايش يافته است .اين تصوير با يك دوربين استريوي با تفكيك پذيري بالا (HRSC ) توسط فضاپيماي مارس اكسپرس گرفته شده كه آتشفشان نيكلسون را در نوار جنوبي آمازونياس پلانتيا در مريخ نشان مي‌دهد .اين دوربين عكس فوق را در جريان مدار 1104 گرفته است كه تفكيك پذيري آن در حدود 15/3 متر در هر سلول تصويري است . اين چشم انداز ، منطقه پيرامون آتش‌فشان نيكلسون را در 0.0 درجه جنوبي و 195/5 درجه شرقي نشان مي‌دهد .دهانه اين آتش‌فشان 100 كيلومتر پهنا دارد و در شمال غربي منطقه‌اي به نام مدوساي فوساي ( Medusae Fosae  ) قرار گرفته است .در مركز اين آتش‌فشان تركيب برآمده‌اي به طول 55 كيلومتر و پهناي 37 كيلومتر واقع شده‌ كه تا مرتفع‌ترين منطقه اين آتش‌فشان با ارتفاع 3/5 كيلومتر بالاي بستر دهانه ، توسعه يافته است .

هنوز مشخص نيست كه چگونه اين تركيب مركزي بدين شكل در‌آمده و چه نوع فرآيندهائي باعث پديد آمدن چنين ساختماني شده است. تصور مي‌شود كه بقاياي تپه مي‌توانسته تركيبي از مواد زير زميني بوده باشد و يا در نتيجه خلع جوي چنين شكلي پديد آمده باشد . تركيب مرتفع مركز اين تپه ، قله مركزي اين دهانه است و هنگامي تشكيل شده است كه مواد مذاب سطحي هنگام تشكيل دهانه متراكم شده‌اند. با اين وجود واضح است كه اين ساختار پس از تشكيل ، دچار دگرگوني‌هاي سطحي شده ؛ توسط باد و يا حتي آب .

  منبع : Universtoday.com

  نويسنده  : عباس فقهي

 اخترشناسان چندین سیاره غول پیکر را که به گرد یکی از اعضای سیستمی دوتایی میگردند آشکار کرده اند.

آیا منظومه های ستاره ای چندتایی می توانند وضع زندگی را برای سیارات پشتیبانی کنند ؟ این سوالی اساسی برای اخترزیست دانان است چون بیش از پنجاه درصد ستارگان در کهکشان ما دارای سیستمهای دوتایی،سه تایی و یا بیشتر هستند . اخترشناسان چندین سیاره غول پیکر را نیز که به گرد یکی از اعضای سیستمی دوتایی میگردند را آشکار کرده اند اما در صورتیکه کشف اخیر تأیید شود معلوم خواهد شد که سیستمهای چندتایی هم می توانند دارای سیاره باشند .

چهاردهم جولای در نشریه Nature وجود سیاره ای در سیستمی سه تایی در صورت فلکی دجاجه بنام HD188753 بوسیله  MaciejKonacki  اعلام شد . Konacki  از تکنیکی بدیع استفاده کرد که باعث شد کشف سیارات پیرامون ستاره های دوتایی بسط یابد . او با استفاده از تلسکوپ 10 متری Keck نشان داد لزره های گرانشی و تغییر سرعت شعاعی که بوسیله سیاره ای با 14/1 جرم مشتری و پریودی 35/3 روزه به گرد ستاره اولیه که کوتوله ای با رده طیفی G است و به خورشید ما بسیار شباهت دارد ، چقدر است . ستاره اولیه که در حال چرخش است دارای دوهمدم است : یک کوتوله با رده طیفی G و کوتوله ای دیگر با رده طیفی K که هردو کمی از خورشید کم جرم تر هستند . و هعمچون جفتی دوتایی یکدیگر را دور می زنند . ستاره اولیه و دو ستاره ثانویه در چرخش یکدیگر را در مداری به اندازه 6 تا 18 برابر  میانگین فاصله زمین تا خورشید  دور می زنند .

Konacki  می گوید : محیط زیستی که اینچنین سیستم سیاره ای در آن باشد بسیار جالب خواهد بود . با سه خورشید نمای آسمان آن مجازاً خارج از گمان خواهد بود .

وجود سیاره ای مشتری گون و داغ در چنین سیستم ستاره ای سه تایی چالش هایی را درباره چگونه شکل گیری سیارات مطرح می کند . نظریه پردازان از دیرباز گمان می برند که مشتری های داغ خیلی پیش تر از شکل گیری ستاره های میزبانشان شکل می گیرند و بواسطه برهمکنش های گرانشی با صفحات ستارهای آنان به مدارهای استوار و محکمی مهاجرت می کنند . اما این خیلی بعید است که برای HD188753 چنین اتفاقی افتاده باشد . تأثیر گرانشی اختلال گرِ جفت ستاره دوم صفحه پیرامون ستاره اولیه را ناقص خواهد کرد و شدیداً مواد در دسترس را برای ساخت سیاره ای غول پیکر محدود می کند . مشتری های داغ از صفحات ضخیم مواد شکل میگیرند که در حواشی خارجی ستاره های جوان می چرخند . انبوهه های مواد با یکدیگر هسته ای جامد را تشکیل می دهند و سپس گاز را به داخل خود می مکند .

  منبع : nasa,Skyandtelescope

  نويسنده  : محمد سلطانی