مقالات همه مقالات ماهواره‌هاي سري پالاپا


ماهواره‌هاي سري پالاپا

اندونزي با الگوبرداري از تجربه‌هاي موفق ديگر كشورها مانند ماهواره‌هاي تجاري آنيك كانادا و وستار آمريكا، مجموعه ماهواره‌هاي مخابراتي پالاپاي خود را طي قراردادهايي با شركت‌هاي قدرتمند ساخت ماهواره در دنيا توسعه داد.  ماهواره پالاپا -اي1 اولين ماهواره از مجموعه ماهواره‌هاي پالاپا بود كه در سال 1976 به مدار پرتاب شد. پس از خدمات موفق ماهواره‌هاي پالاپا سري بي و سي، ماهواره پالاپا سري دي نيز در آستانه پرتاب قرار دارد.


 

تاريخچه و مشخصات

اندونزي با مشاهده طرح‌هاي موفق ماهواره‌هاي مخابراتي تجاري مانند آنيك كانادا و وستار آمريكا تصميم گرفت براي مخابرات در محدوده وسيع، از الگويي مشابه براي تأمين اهداف مخابراتي خود استفاده كند. براي اين منظور، اين كشور برنامه‌هاي ماهواره‌اي خود را با پروژه [پالاپا] آغاز نمود و تا قطعي نشدن مذاكرات شركت [پرومتل] اندونزي (كه اكنون با نام پي‌تي‌تلكام شناخته مي‌شود) با شركت [هيوز]، از افشاي جزئيات خودداري كرد. در همين راستا، حدود چهل ايستگاه مخابراتي زميني و بيش از 1000 ايستگاه دريافت‌كننده تصاوير تلويزيوني نيز در اندونزي بنا شد. بدين ترتيب، ماهواره پالاپا- اِي1 پس از پرتاب در ژوئيه 1976 با پرتابگر دلتا، در اوت همان سال به مرحله عملياتي كامل رسيد. اندونزي توانست در پي پرتاب ماهواره پالاپا2، در مارس سال 1977 شبكه مخابراتي داخلي خود را به طور كامل فعال كند.
 
 
شكل 1- ماهواره پالاپا- اي در آخرين مراحل توليد
 

عمر عملياتي اين دو ماهواره به ترتيب در ژوئن 1985 و ژانويه 1988 به پايان رسيد؛ اما اندونزي در 1979 براي ساخت دو ماهواره نسل بعد پالاپا با هزينه 5/74 ميليون دلار، با پيمانكاران به توافق رسيد. ناسا نيز همراه با دو پرتاب شاتل، اين دو ماهواره را با تخفيف ويژه و با قيمت 18 ميليون دلار، در مدار قرار داد. ماهواره‌هاي سري بي1 پالاپا، طي عمر عملياتي خود از سال 1983 تا 1990، خدمات مخابراتي موفقي را ارائه دادند. حتي شركت ماهواره‌اي [پي‌تي‌پاسيفيك نوسانتارا] پس از خريد اين ماهواره‌ها، سه سال بيشتر از عمر تعيين شده، از آنها استفاده كرد.
 
 
شكل 2- محدوده پوشش ماهواره پالاپا- اي بر آسياي شرقي
 

اندونزي ماهواره پالاپا- بي2 را در فوريه 1984 به فضا پرتاب كرد، اما تزريق آن در مدار با مشكل مواجه شد و اين ماهواره در مدار كم‌ارتفاع زميني باقي ماند. دولت با دريافت 75 ميليون دلار حق بيمه اين ماهواره، اقدام به خريد ماهواره جايگزين كرد. در پي آن، شركت بيمه نيز با استفاده از مأموريت 51اِي شاتل، ماهواره را بازيافت نمود و به قيمت 18 ميليون دلار به شركت [ساتل] آمريكا فروخت. شركت ساتل نيز تصميم گرفت ماهواره بازسازي‌شده را با پرتابگر دلتا پرتاب كند و هنگامي كه در مدار قرار گرفت، دوباره به اندونزي بفروشد. بدين ترتيب، ماهواره پالاپا- بي‌2آر در 13 آوريل 1990 با پرتابگر دلتا از كيپ‌كاناورال به موقعيت مداري 108 درجه شرقي زمين‌ثابت پرتاب شد و در اختيار اندونزي قرار گرفت. وزن اين ماهواره 1240 كيلوگرم به هنگام پرتاب و 652 كيلوگرم در آغاز فعاليت مداري بوده است. ماهواره پالاپا- بي4 نيز در 14 مه 1992 با پرتابگر دلتا از كيپ‌كاناورال پرتاب شد و در موقعيت مداري 118 درجه شرقي زمين‌ثابت قرار گرفت. از ماهواره سي3 به عنوان جايگزين احتمالي آن ياد مي‌شود. وزن اين ماهواره در آغاز فعاليت در مدار، 692 كيلوگرم بود. ديگر مشخصات ماهواره‌هاي پالاپا- بي2 (بي2آر) و پالاپا- بي4، مشابه ويژگي‌هاي ماهواره پالاپا- بي2پي است كه در ادامه شرح داده مي‌شود.

ماهواره پالاپا- بي2پي در بيستم مارس 1987 با پرتابگر دلتا از كيپ‌كاناورال پرتاب شد و از اوت 1996، در موقعيت مداري 144 درجه شرقي زمين‌ثابت قرار گرفت. پيمانكار اصلي اين ماهواره، شركت فضايي- مخابراتي هيوز بود. 24 [ترنسپاندر] باند سي به همراه شش ترنسپاندر يدكي با پهناي باند 36 مگاهرتز و قطبيت خطي عمودي، براي پالاپا- بي2پي امكان مخابرات از دور، پخش تلويزيوني داخلي و منطقه‌اي بر اندونزي، فيليپين، سنگاپور، تايلند و مالزي را فراهم مي‌كرد. باس اچ‌اس- 376 استوانه‌اي چرخش‌پايدار هيوز آن، به قطر 16/2 متر و ارتفاع 83/6 متر بود.

اين ماهواره به هنگام پرتاب، 1200 كيلوگرم و در آغاز فعاليت مداري، 628 كيلوگرم وزن داشت. ايستگاه كنترل اصلي سيبي‌نانگ در نزديكي جاكارتا به عنوان مركز رديابي، تله‌متري و فرمان ماهواره فعاليت مي‌كرد. سلول‌هاي خورشيدي كِي7 روي بدنه پالاپا- بي2پي، 1062 وات توان در مدار توليد مي‌كرد.
 
 
شكل 3- نماي ماهواره پالاپا- سي در حالت باز و جمع‌شده
 
دولت اندونزي، شركت [پي‌تي‌ساتلايت پالاپا (پي‌تي ساتل‌ايندو)] را در ژانويه 1993 براي پيشبرد پروژه 240 ميليون دلاري پالاپا- سي تأسيس كرد. در مه سال 1995 شركت آلماني تي‌موبايل 25 درصد سهام شركت ساتل‌ايندو را خريداري نمود. 

ماهواره‌هاي نسل سوم پالاپا- سي در سال 1996 پرتاب شدند و پوشش مخابراتي را به چين، هند و ژاپن گسترش دادند. ماهواره پالاپا- سي1 در اول فوريه 1996 با پرتابگر آريان از گويان فرانسه پرتاب و در موقعيت مداري 113 درجه شرقي مدار زمين‌ثابت، جايگزين پالاپا- بي2پي شد.

اين ماهواره براي 12 تا 14 سال طراحي شده است و در مجموع، 24 ترنسپاندر باند سي به همراه شش ترنسپاندر يدكي با پهناي باند 36 مگاهرتز و پوشش اندونزي، فيليپين، سنگاپور، تايلند، مالزي، ويتنام، برونئي، گينه نو، زلاندنو و شرق استراليا، شش ترنسپاندر باند سي گسترده به همراه دو ترنسپاندر يدكي با پهناي باند 36 مگاهرتز و پوشش پاكستان، هند، چين، كره، تايوان و ژاپن و همچنين چهار ترنسپاندر باند كِي‌يو به همراه دو ترنسپاندر يدكي با پهناي باند 72 مگاهرتز و پوشش اندونزي، ژاپن، كره، شرق چين، تايلند، ويتنام و سنگاپور ارائه خدماتي چون مخابرات از دور، پخش تلويزيوني داخلي و منطقه‌اي را براي اين ماهواره فراهم مي‌كند.

باس پالاپا- سي1، اچ‌اس- 601 هيوز با پايداري سه‌محوره و دهانه بال‌هاي خورشيدي آن 21 متر است. ابعاد ماهواره نيز هنگام پرتاب 5/3×1/3×7/2 متر و وزن آن 2989 كيلوگرم گزارش شده است كه البته، وزن آن در آغار فعاليت مداري به 1775 كيلوگرم مي‌رسيد. دو آرايه خورشيدي، كه هر يك از سه صفحه خورشيدي مجزا تشكيل شده‌اند، 3730 وات توان براي پالاپا- سي1 توليد مي‌كنند.
 
كمي پس از پالاپا- سي1، يعني در 16 مه 1996، ماهواره پالاپا- سي2 با پرتابگر آريان از گويان فرانسه به فضا پرتاب و در موقعيت مداري 123 درجه شرقي زمين‌ثابت، جايگزين بي2آر شد.
 
اين ماهواره با وزني معادل 2989 كيلوگرم هنگام پرتاب، مشخصاتي مشابه پالاپا- سي1 دارد.

 
شكل 4- نماي خيالي ماهواره پالاپا- سي در مدار
 

ساتل‌ايندو اخيراً با فائق آمدن بر مشكلات اقتصادي، ساخت و پرتاب ماهواره مخابرتي پالاپا- دي اندونزي را به شركت [تالس‌آلنيا اسپيس] آمريكا سفارش داده است. قرار است پالاپا- دي در نيمه دوم سال 2009 پرتاب و جايگزين ماهواره پالاپا- سي2 در موقعيت مداري 113 درجه شود. با توجه به بدنه 4000بي3 باس ساخت شركت تالس‌آلنيا، ماهواره پالاپا- دي ظرفيت بيشتري نسبت به ماهواره‌هاي پيشين پالاپا براي حمل ترنسپاندر خواهد داشت. پالاپا- دي همچنين داراي 1/4 تن وزن به هنگام پرتاب، شش كيلووات توان براي محموله و 15 سال عمر عملياتي خواهد بود.

اندونزي قصد دارد به مرور و تا سال 2019 با استفاده از خدمات ماهواره پالاپا، آمار پنج تلفن براي هر 1000 نفر را به 200 تلفن براي هر 1000 نفر در اين كشور بهبود بخشد.
نوشته : دانش نامه فضایی ایران
 


مراجع
[1] - Jane's Space Directory 2005-2006, Jane's Information Group Limited, 21st edition
[2] - http://www.satnews.com/
[3] - www.wikipedia.org
[4] - msl.jpl.nasa.gov