آنچه که گذشت مهمترین عناوین خبری در سال 1383 سقوط کپسول حاوی ذرات خورشیدی جنسیس


سقوط کپسول حاوی ذرات خورشیدی جنسیس

کپسول حاوی ذرات خورشیدی جنسیس به علت عدم کارکرد چتر نجات با سرعت 311 کیلومتر در ساعت سقوط کرد.

 

 

در این تصویر انیمیشن جدا شدن کپسول جنسیس را از فضاپیمای مادر در صبح چهارشنبه مشاهده می کنید.

در حالیکه همه برای انجام عملیات برنامه ریزی شده آماده بودند. کپسول ماموریت 264 میلیون دلاری جنسیس در ساعت 9:52:47 بامداد روز چهار شنبه وارد جو زمین شد.بعد از آخرین مامورت آپولو در 1972 که مواد ماه را جمع آوری کرده بود، کپسول جنسیس اولین ماموریت بدین شکل بود که باید در وسط هوا گرفته می شد. قرار بود در فاصلهٔ 33 کیلومتری نسبت به زمین چتر کند کنندهٔ سرعت باز شود. و شش دقیقه بعد در فاصلهٔ 6.1 کیلومتری چتر اصلی‌ باز شود که متاسفانه هیچ کدام از آنها باز نشدند و محصول سه سال جمع آوری بادهای خورشیدی توسط پنج عدد صفحه مخصوص فضاپیمای جنسیس به زمین برخورد کرد. محل سقوط کپسول محلی پرت و دور افتاده در صحرای یوتا بود و هیچ انسان یا خانه ای اطراف محل برخورد کپسول حضور نداشت.دن سویت نام مدیر پروژه جنسیس در JPL پاسادنا کالیفرنیا گفت:"ما کپسول را از دست ندادیم" هم اکنون کپسول روی زمین است. ما از قبل دستورات و عملکرد لازم را برای مواردی این چنین برنامه ریزی کرده ایم. ما بازیابی کپسول را اجرا می کنیم.

در زمان ورود کپسول به جو تیم پرواز برای به دام انداختن آن کاملا در هوا آماده انجام وظیفه بودند. و به محل از پیش تعیین شده عزیمت کردند. گروهی‌ که این کار را بر عهده گرفته بودند دو تن از بدل کاران شهرک سینمایی‌ هالیوود و خدمه دیگر پرواز بودند .آنها کاملا طبق برنامه پیش رفتند. برنامه به این صورت بود که دو هلیکوپتر با استفاده از قلاب ويژه اى که براى اين کار ساخته شده بود کپسول را در میان زمین و آسمان به دام بیاندازند. هلیکوپتر دوم به عنوان ذخیره در صورت عمل نکردن اولی 1000 پا پایین تر آماده بود. ولی هیچ کدام موفق به گرفتن آن نشدند. پس از آن به طرف محل سقوط رفتند و کپسول و محل را شناسایی کردند.تا به حال چندین آزمایش گرفتن کپسول در هوا توسط شرکت ورتیگو انجام شده بود که همه آنها موفقیت آمیز بودند.روی هگارد مدیر عامل شرکت ورتیگو گفت: من فکر می کنم به علت برخورد سریع خسارت کم شگفت آور است.من مشاهده کردم کپسول تا نیمه در خاک فرو رفته و محافظ به مقدار سه اینچ شکاف برداشته است. همچنین مشاهده کردم محفظه علمی اصلی آن هم کمی شکسته است.

 

تیم بازیابی چند دقیقه بعد از فرود برنامه ریزی نشده کپسول برای بازرسی به محل برخورد رسیدند./ عکس از NSAS TV

ایمنی کارکنان بازیابی ارجحیت دارد و تفکیک بدون صدمه خوردن کپسول قبل از جابه جایی آن باید انجام شود. در حال حاضر تیم بازیابی در حال آماده کردن اتاق تمیز برای کپسول هستند. جنسیس در سال 2001 پرتاب شد و به مدت 3 سال خارج از محدوده مغناطیسی زمین به جمع آوری نمونه های بادهای خورشیدی و تکه هایی از آن پرداخت. ذرات خورشیدی جمع آوری شده در این مدت حدود 20 تا 30 میکروگرم است. این ماموریت جهت کشف چگونگی‌ پیدایش منظومهٔ شمسی‌ خورشید و سیارات است.هدف کلیدی ماموریت اندازه گیری دقیق مقدار سه ایزوتوپ از اکسیژن است.اکسیژن 16 که فروان ترین آنهاست با هشت پروتون و هشت نوترون.اکسیژن 17 با نه نوترون و اکسیژن18 با ده نوترون. دانشمندان در حال حاضر مقدار نسبی آنها را در شهاب سنگ ها, زمین , ماه و مریخ یافته اند ولی سهم خورشید که 99 درصد جرم منظومه شمسی را داراست از این ایزوتوپ ها نمی دانند.

دانشمندان ناسا قبلا اعلام کرده بودند اگر هليکوپتر ها موفق به گرفتن کپسول نشوند محفظه شکننده آن که از سيليکون، طلا ،الماس، ياقوت کبود و دیگر موادی ساخته شده که برای نگهداری این نمونهٔ بادهای خورشیدی در فضا مناسب اند؛ ممکن است در برخورد با زمين صدمه ببيند.JPL در موسسه تکنولوژی کالیفرنیا ماموریت جنسیس(پیدایش) را در گروه علمی‌ ناسا در ماموریت های علمی‌ واشینگتن، مدیریت و اداره کرد. شرکت سیستم های فضایی‌ لاکهید مارتین در دنور فضا پیما را ساخت و آن را راه اندازی کرد. آزمایشگاه لوس آلاموس در مرکز فضایی‌ جانسون ناسا در ساخت قسمت های مختلف اصلی‌ جنسیس دخیل بود و همچنین مرکز فضایی‌ جانسون متصدی نگهداری از نمونه(کپسول) و آزمایش آن است.در اولین فرصت ممکن بقایای کپسول به این مرکز انتقال خواهد یافت.

 

منبع : Spaceflightnow , Spaceref

  نويسنده  : هادی بوستانی